EYT’de 6 maddede çözüm! İşte formüller

Bir süredir Emeklilikte Yasa Takilanlar (EYT) ile ilgili konular gündem olmaya devam ediyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortali olarak çalismaya baslamis, yilini ve primini doldurmus ancak yas sarti nedeniyle emekli olamayan vatandaslar için bir çalisma grubu da olusturuldu. Bu konuda olusturulan çalisma grubunu duyuran Çalisma Bakani Vedat Bilgin yil sonuna kadar çalismalarin tamamlanacagini duyurmustu.

8 Eylül 1999 öncesinde sigortali olan vatandaslar için erkeklerde 25 kadinlar da ise 20 yillik sigortali olma sarti bulunuyor. Bunun haricinde de 5000 ile 5975 gün arasinda degisen prim sarti bulunuyor. Yas sarti ise kademeli olarak ise giris tarihine göre degisiyor.

8 Eylül 1999'da çikartilan yasa ile yil ve prim sartinin yanina yas sarti da getirilmisti. EYT'liler bu yas sartina takildiklari için emekli olamiyorlar. Bu durumda yilini ve primini tamamlamis olarak EYT'li olanlar emeklilik hakkinin verilmesini bekliyor. Ancak 8 Eylül 1999 öncesinde sigortali olarak ise baslayan birçok vatandasin henüz primleri tamamlanmamis durumda. Kimisi çalisma imkani bulamadigindan kimisi de kayitsiz çalistirildigi için yeterli prime ulasamadi.

Sabah Gazetesi’nde Faruk Eldem’in haberine göre bu sigortalilar da EYT kapsamina girmek istiyor. Mevzuatimizda bu eksik primlerin tamamlanmasi için bazi imkanlar da bulunuyor. Iste detaylar:

Mevzuatimiza göre 8 Eylül 1999 öncesinde sigortali olup EYT kapsamindaki vatandaslarin 3600 günle yani 1 yillik primle emekli olma imkanlari bulunuyor. Eger yeterli primi tamamlama imkani yoksa 360/0 gün de emeklilik için yeterli oluyor. Burada emeklilik için üç sartin yerine gelmesi gerekiyor. Ilk olarak sigortalilik süresinin 15 yila tamamlanmasi lazim. Ancak bu sart 8 Eylül 1999 öncesinde sigortali olan herkes için tamamlandi. Ikinci olarak 4A (SSK) kapsaminda 3600 gün primin ödenmesi isteniyor. Üçüncü olarak da kadinlarda 50 erkeklerde 55 yasin dolmus olmasina bakiliyor. Bu üç sarttan hangisi en son biterse o tarihe göre de emeklilik yasi belirleniyor.

Eksik primi olan erkek sigortalilar açisindan askerlik borçlanmasi ile tamamlama imkani da bulunuyor. Erkekler askerde geçen tüm günlerini satin alarak emeklilik primlerine ekleyebiliyor. Böylece EYT için primi eksik olan bir sigortali bu yolla prim kazanabilir. Askerlik sigortadan önce yapilmissa borçlanilan gün kadar ise giris tarihi de geri çekilerek ayrica bir avantaj da kazaniliyor.

Primi eksik olan kadin sigortalilar için ise dogum borçlanmasi imkani bulunuyor. Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuga kadar borçlanma hakki var. Her bir çocuk için 2 yil yani 720 gün kazanilabiliyor. Böylece üç çocuk borçlanan bir kadin sigortali 2160 gün kazanip eksik primini tamamlayarak EYT'li olabilir. Burada ne kadar süreye ihtiyaciniz varsa o kadar borçlanabiliyorsunuz.

EYT kapsami belirlenirken farkli kurumlardan sigortali çalismis vatandaslar da degerlendirilmeyi aliniyor. Bunlardan birisi de Bag-kur. Bu kapsamda isyeri açmis ya da sirket ortagi olmus vatandaslar geçmiste eger primlerini ödememislerse günleri donduruluyor borçlari da siliniyor. Ancak bu dondurulan günleri ihya sistemi ile yeniden kazanmak mümkün. Geçmis günlerini ihya etmek isteyenler güncel asgari ücret üzerinden ödeme yaparak günlerinin tamamini aliyor ve primlerine eklettirebiliyor.

Çalisma imkani bulamayan sigortalilar eksik primlerini istege bagli sigorta yaptirarak tamamlayabilirler. SGK'ya verilecek bir dilekçe ile baslayan istege bagli sigortada her ay 30 gün kazaniliyor. 18 yasindan büyük Türk vatandasi olmak ve Türkiye'de ikamet etmek yeterli oluyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yapilacak ödemelerin 1261 günü yani 3.5 yili bulmamasi. Bu sayi asilirsa istege bagli sigorta Bag-Kur kapsamindan oldugu için emeklilik hesabi da Bagkur'a göre yapiliyor.

Primi eksik olan EYT'liler için bir baska imkan da hizmet tespit davasi. Geçmiste sigortasi yapilmis ancak primi eksik ya da hiç yatirilmamis olanlar ya da sigortasiz çalistirilanlar geçmise dönük hizmet tespiti yaptirarak bu günlerini tescil ettirebilir giris tarihini geri çekebilir. Sigorta girisi yapilip primi yatirilmayanlar için zaman asimi süresine bakilmazken kayit disi çalistirilmis olanlar için geriye dogru zaman asimi süresi bulunuyor.