Dünya genelinde hapishanelerde bulunan kadınların sayısı alarm veren bir hızla artıyor. 2000 yılından bu yana kadın mahkûm nüfusu yüzde 57 yükselirken, aynı dönemde erkek mahkûm sayısındaki artış yüzde 22’de kaldı. Son yayımlanan verilere göre bugün dünya genelinde en az 733 bin kadın ve kız çocuğu cezaevlerinde tutuluyor, ancak gerçek rakamın çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.
ERKEKLERİN ÜÇ KATI HIZLA ARTIYOR
Kadın mahkûmlar, ülkelerin toplam cezaevi nüfusunun sadece yüzde 2 ile 9’unu oluşturmasına rağmen artış oranı erkeklerin üç katına yaklaşmış durumda. Bu yükselişin en önemli sebepleri arasında yoksulluk, istismar, ayrımcı yasalar ve küçük suçlara verilen orantısız cezalar bulunuyor.
Uzmanlara göre kadınların çoğu, çocukları için yiyecek çalmak, kayıt dışı çalışmak, dilencilik yapmak gibi suçlar nedeniyle hapse atılıyor.
“BU BÜYÜYEN BİR KRİZ”
Penal Reform International’dan Olivia Rope, Guardian’a yaptığı değerlendirmede cezaevlerindeki kadınların durumunu şöyle özetledi: “Hapishanedeki erkeklere kıyasla büyüme oranına bakarsanız, durum gerçekten endişe verici. Kadınlar çoğu durumda ikinci planda kalıyor ve ihtiyaçları karşılanmıyor. Bu tablo artık küresel bir kriz.”
CİNSEL İSTİSMAR, ŞİDDET VE ZORLA ÇALIŞTIRMA YAYGIN
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre kadın mahkûmların büyük bölümü istismar geçmişine sahip ve yoğun psikolojik sorunlarla boğuşuyor. Avrupa’da cezaevindeki kadınların intihar oranı genel nüfusun dokuz katı.
Guardian’ın sahadan topladığı bilgiler ise tabloyu daha da çarpıcı hale getiriyor. El Salvador, Kenya, İran, ABD ve Hindistan gibi ülkelerde kadınların cezaevlerinde dövüldüğü, cinsel istismara uğradığı ve köle işgücü olarak kullanıldığı tespit edildi.
Hindistan’da bazı gardiyanların kadın mahkûmları erkek mahkûmların yanına götürerek fuhuşa zorladığı; bunun sonucunda yüzlerce bebeğin cezaevi ortamında dünyaya geldiği belirtiliyor.
Birçok ülkede kadınların temizlik ve bakım işlerinde çok az ücretle veya tamamen ücretsiz çalıştırıldığı, Kamboçya’da ise ihracata yönelik giysilerin kadın mahkûmlar tarafından yasadışı koşullarda üretildiği ortaya kondu.
“ÇOK AZI GERÇEKTEN HAPİS CEZASINI HAK EDİYOR”
Women Beyond Walls üyesi İngiliz avukat Sabrina Mahtani, kadınların önemli bir bölümünün gereksiz yere cezaevinde olduğuna dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu kadınların çoğu topluma tehdit oluşturmuyor. Cezaevine giren savunmasız insanlar oradan çok daha travmatize olarak çıkıyor. Hâlâ cezaevinin iyileştirici bir yer olduğuna inanıyoruz ama gerçek böyle değil.”
EN FAZLA KADIN MAHKÛM ABD’DE
Dünya çapında en yüksek kadın mahkûm sayısına sahip ülke ABD. Ülkede 174 bin 607 kadın cezaevinde bulunuyor. Çin’de bu sayı 145 bin, ancak tutuklu yargılanan kadınlar istatistiğe dahil edilmiyor. Avrupa genelinde 94 bin 472, Avustralya’da ise 3 bin 743 kadın cezaevinde tutuluyor.
2020 verilerine göre kadın mahkûmların yüzde 72’si şiddet içermeyen suçlardan hüküm giymiş durumda.
