ABD Yüksek Mahkemesi, Türkiye’nin kamu bankası Halkbank’ın kendisine açılan davayı durdurma talebini reddetti. Böylece, Manhattan’daki federal savcılık tarafından 2019’da açılan dava yeniden görülecek. Mahkeme, alt mahkemenin Halkbank hakkındaki cezai soruşturmanın devamına ilişkin kararını onaylayarak, bankanın itirazını geri çevirdi.
'20 MİLYON DOLARLIK FON' İDDİASI
İddialara göre banka, İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki aracı şirketler üzerinden yaklaşık 20 milyar dolarlık fonu gizlice transfer etti, petrol gelirlerini altın ve nakde dönüştürerek İran lehine kullandı ve sahte gıda ticareti belgeleri düzenledi. Halkbank ise tüm suçlamaları reddediyor.
DİPLOMATİK GERİLİM YARATIYOR
Dava, 2019’dan bu yana ABD ile diplomatik ilişkilerde gerginlik yaratıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, davayı “hukuksuz ve çirkin bir adım” olarak nitelendirmişti. Halkbank, Türkiye’nin kamuya ait bir kurumu olduğu gerekçesiyle yabancı devlet dokunulmazlığı kapsamında yargılanamayacağını öne sürmüştü. Ancak Yüksek Mahkeme 2023’te bankanın bu savunmasını reddetmiş ve davayı alt mahkemeye geri göndermişti.
EMSAL DAVA OLARAK GÖRÜLÜYOR
Manhattan’daki İkinci Temyiz Mahkemesi daha sonra bankanın “ortak hukuk” (common law) kapsamında da dokunulmaz olmadığını belirtti. Yüksek Mahkeme’nin son kararıyla birlikte bu yorum kesinleşmiş oldu. Böylece Halkbank davası, New York’taki federal mahkemede yeniden görülecek. Yargı süreci, hem ABD-Türkiye ilişkilerini hem de uluslararası hukukta devlet kurumlarının dokunulmazlık sınırlarını yakından ilgilendiren bir emsal olarak değerlendiriliyor. Halkbank hisseleri bugün karar öncesinde 29,74 seviyesine kadar yükselmişti. ABD'den gelen haberin ardından yüzde 12,77 düşüş yaşayarak 25,94 seviyesine geriledi.
