ŞOK - İşsizlik maaşı sadece işten çıkarılanlara değil, askerlik nedeniyle ayrılan çalışanlara da ödenebiliyor. Ancak bu ödeneğe hak kazanmak için yalnızca prim günü yeterli değil. Son üç yılda 600 gün prim, son 120 gün sigortalı çalışma, doğru işten çıkış kodu ve 30 günlük başvuru süresi gibi kritik ayrıntılar büyük önem taşıyor. Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, işsizlik maaşının detaylarını anlattı.
İŞSİZLİK MAAŞINDA EN TEMEL KOŞUL NE?
İşsizlik maaşı alabilmek için ilk koşul, çalışan kişinin son üç yılda en az 600 gün prim bildirmiş olması ve son 120 gün kesintisiz sigortalı çalışmış bulunması. Ancak bu şartları taşıyan herkes işsizlik maaşı alacak diye bir garanti yok. İşten çıkış şekli ve zamanı, alınacak maaşı doğrudan etkiliyor.
ASKERLİK İÇİN İŞTEN AYRILANLAR DA MAAŞ ALABİLİR
Vatani görev nedeniyle işten ayrılan çalışanlar, askerlik dönüşünde iş bulamamaları halinde işsizlik ödeneği alabiliyor. Ancak bunun için: Askerliğe sevk tarihinden önceki 90 gün içinde işten ayrılmış olmak, son üç yılda 600 gün prim ve 120 gün sigortalı çalışma şartını sağlamak gerekiyor.
BEDELLİ ASKERLİKTE DURUM DEĞİŞTİ
Artık bedelli askerlik yapanlar da fiilen silah altına alındıkları için aynı haklardan yararlanabiliyor. Yani bedelli nedeniyle işten ayrılan ve sonrasında işsiz kalanlar da işsizlik maaşı alabiliyor.
İŞKUR, başvuru sahibinin işsizlik maaşı alıp alamayacağını, işverenin SGK’ya bildirdiği işten çıkış koduna bakarak değerlendiriyor. Askerlik nedeniyle ayrılanların işten çıkış kodunun 12 (askerlik) olması gerekiyor.
Eğer işveren yanlış kod bildirmişse, çalışanın şu belgeleri İŞKUR’a sunması isteniyor: Askerlik nedeniyle işten ayrıldığını gösteren yazı ve kıdem tazminatının ödendiğine dair bordro veya banka dekontu.
30 GÜNLÜK SÜREYİ KAÇIRMAYIN
Askerlik dönüşünde işsiz kalanlar, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvurmak zorunda. Bu süre aşılırsa, işsizlik maaşı başvuru gecikilen süre kadar eksik ödeniyor.
Eğer askerlik öncesinde alınan işsizlik maaşı askıya alındıysa, terhis sonrası yeniden başvuru yapılması halinde maaş devam ediyor. Ancak askerlik tarihini İŞKUR’a bildirmeyi unutanlar, o dönemde ödenen parayı faiziyle geri ödemek zorunda kalabilir.
MÜCBİR NEDENLER NEYİ DEĞİŞTİRİR?
Askerliğe sevkten önce işten ayrılan ve arada 90 günden fazla süre olanlar, eğer sağlık, eğitim veya başka mücbir nedenlerle askere geç gittiyse, bu süre mücbir sayılabiliyor. Böylece işten çıkışla askerlik arası uzun da olsa ödenekten yararlanmak mümkün olabiliyor.
Hastalık gibi nedenlerle erken terhis edilenler, 30 günlük başvuru süresini terhis tarihinden itibaren başlatmalı. Normal askerlik süresi beklenmeden işlem yapılması gerekiyor.
