Yapay zekâ teknolojilerinin hızla gelişmesiyle birlikte, enerji ihtiyacı teknoloji devleri için kritik bir sorun hâline geldi. Bu soruna köklü bir çözüm arayan şirketlerden biri olan Google, alışılmışın dışında bir yaklaşım benimsemeyi planlıyor. Şirket, kimilerine çılgınca gelebilecek bir “uzay temelli” enerji projesi üzerinde çalışıyor.
GOOGLE'DAN UZAYA YAPAY ZEKÂ VERİ MERKEZİ!
Google, Project Suncatcher adını verdiği bir proje duyurdu. The Verge'de yer alan habere göre, bu projede hayal edilen şey yapay zekâ çiplerini Güneş enerjisiyle çalışan uydularla uzaya göndermek ve böylece Dünya’daki enerjiye aç yapay zekâ veri merkezlerinin kaynak kısıtlamalarını aşmak.
Google, proje kapsamında, Tensor Processing Unit (TPU) yani Tensör İşleme Birimleri'nin, Güneş panelleriyle donatılmış uydular üzerinde Dünya yörüngesinde döneceğini öngörüyor. Google’a göre bu paneller, Dünya’dakilere kıyasla neredeyse sürekli elektrik üretebilecek ve sekiz kat daha verimli olacak.
Eğer proje gerçekten hayata geçebilirse, temelde uzay tabanlı veri merkezleri kurulmuş olacak. Google, bu yolla 7/24 Güneş enerjisinden faydalanmayı umuyor.
Böylece şirket, neredeyse sınırsız bir temiz enerji kaynağından yararlanarak, Dünya’daki veri merkezlerinin yol açtığı elektrik talebi, artan enerji santrali emisyonları ve kabaran elektrik faturalarına ilişkin endişeler olmadan yapay zekâ hedeflerini sürdürebilecek.
Ancak bu planı gerçeğe dönüştürebilmek için Google’ın aşması gereken büyük engeller var.
GOOGLE'IN ÖNGÖRDÜĞÜ ZORLUKLAR
En büyük zorluklardan biri, uyduların birbirleriyle etkili bir şekilde iletişim kurmasını sağlamak. Google, yeryüzündeki veri merkezleriyle rekabet edebilmek için “uydular arasında saniyede onlarca terabit veri aktarımını destekleyen bağlantılara ihtiyaç olduğunu” söylüyor. Uyduların kümeler hâlinde çok sıkı uçması (birbirlerinden sadece “birkaç kilometre veya daha az” mesafede) bu bağlantıyı mümkün kılabilir. Ancak bu, günümüz uydularının çalışma mesafelerinden çok daha yakın ve uzay çöplüğü ile çarpışma riskini artıran bir durum.
Buna ek olarak, Google’ın TPU’larının uzaydaki yüksek radyasyon seviyelerine dayanıklı olması gerekiyor. Şirket, Trillium TPU modellerini radyasyon toleransı açısından test ettiğini ve bu çiplerin “kalıcı arıza olmadan 5 yıllık görev süresine eşdeğer doza dayanabildiğini iddia ediyor.
2030'DA DÜNYA'DAKİNE YAKLAŞACAK
Şu anda bu projenin maliyeti oldukça yüksek. Ancak şirketin yaptığı maliyet analizi, 2030’ların ortalarına gelindiğinde uzayda bir veri merkezi kurmanın ve işletmenin, kilovat başına yıllık bazda, Dünya’daki eşdeğer bir veri merkezinin enerji maliyetleriyle “kabaca karşılaştırılabilir” olabileceğini gösteriyor.
Google, donanımını yörüngede test etmek amacıyla bir şirketle ortak bir görev planladığını ve en geç birkaç yıl içerisinde, birkaç prototip uydu fırlatmayı hedeflediğini açıkladı.
