ŞOK - İnsanlığın çağlar boyu peşinde olduğu uzun yaşam hedefi, artık yalnızca yaşanılan yıl sayısıyla değil, bu yılların ne kadar sağlıklı geçirildiğiyle değerlendiriliyor. “Lifespan” ve “Healthspan” kavramları arasındaki fark giderek daha fazla önem kazanıyor. Çünkü bilim insanlarına göre esas soru artık “Ne kadar yaşıyoruz?” değil, “Ne kadar sağlıklı yaşıyoruz?”
Elkin Consultancy Kurucusu Elif Elkin, bu yaklaşımın tam da “Longevity” kavramının özünü oluşturduğunu söylüyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 1947’de yaptığı tanıma dikkat çeken Elkin, sağlığın yalnızca hastalıkların yokluğu değil; fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik hali olduğuna işaret ediyor.
National Institutes of Health (NIH) ise sağlıklı yaşam süresini ölçmenin pratik bir yolunu 8 soruda özetliyor. Bu sorulara verilen cevaplar, bir kişinin yaşam kalitesi ve süresiyle ilgili önemli ipuçları sunuyor:
1- Haftada en az 5 gün, 7.5 saat uyuyor musunuz?
2- Günde en az 4 farklı meyve veya sebze yiyor musunuz?
3- Her gün en az 30 dakika hareket ediyor musunuz?
4- En az 3 yıldır sigara içmiyor musunuz?
5- Dua, meditasyon gibi bir inanç sisteminiz var mı?
6- Bir derdiniz olduğunda arayabileceğiniz 3 yakın arkadaşınız var mı?
7- Hayatta var olma amacınızı tek cümlede ifade edebilir misiniz?
8- Sağlık kontrollerinizi düzenli yaptırıyor musunuz?
Araştırmalara göre bu sorulardan en az üçüne “evet” diyen bireyler, ortalama 75 yaşına kadar yaşıyor. Ancak bu kişilerde bile son 5 yıl genellikle sağlık sorunlarıyla geçiyor.
Türkiye’de ise bu tablo daha çarpıcı: TÜİK verilerine göre ortalama yaşam süresi 78 yıl olsa da, sağlıklı yaşam süresi yalnızca 66 yıl.
