ŞOK - Heybeliada Ruhban Okulu, 1844’te Fener Rum Patrikhanesi’ne bağlı olarak açıldı. Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde Ortodoks dünyasının din adamı ihtiyacını karşılayan kurum, dört yıl lise ve üç yıl teoloji eğitimi veriyordu. 1971’de özel öğretim kurumlarına yönelik yasal düzenlemeler sonrası kapatıldı.
NEDEN GÜNDEMDE?
Okulun açılması yıllardır Türkiye – Yunanistan ilişkilerinde ve AB müzakerelerinde tartışma konusu oldu. Son dönemde Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in ziyaretleri ve Patrik Bartholomeos’un açıklamaları, sürecin yeniden hızlandığını gösteriyor. Erdoğan da ABD Başkanı Trump’la görüşmesinde “üzerimize düşeni yapmaya hazırız” mesajı verdi.
TARTIŞMALI NOKTALAR
Bazı siyasi çevreler, okulun açılmasını “ABD ve AB dayatması” olarak nitelendirirken, Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ “ikinci Vatikan” çıkışıyla tepki gösterdi. Mehmet Metiner gibi isimler de “Yunanistan’daki Müslüman Türklerin hakları sağlanmadan açılmamalı” görüşünü savunuyor.
HUKUKİ DURUM VE STATÜ
Avukat Kezban Hatemi’ye göre okulun açılmasının önünde hukuki engel yok. Tartışmalar, hangi statüyle açılacağı üzerinde yoğunlaşıyor: Eski özel okul statüsüyle mi, üniversite çatısı altında mı, yoksa teoloji meslek yüksekokulu olarak mı? Rum Patrikhanesi ise 1971’deki statünün aynen iade edilmesini talep ediyor.
Okulun Aya Triada Manastırı’na bağlı binası restorasyondan geçiriliyor. Cemaat temsilcisi Laki Vingas, yapının 2026’ya kadar hazır olacağını söyledi.
