ŞOK - 1 ay sonra 100. yaşını kutlayacak olan 'Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı', hocaların hocası Prof. Dr. Gazi Yaşargil, hayatını kaybetti.
Haberi sosyal medya hesabından duyuran Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Alanında yürüttüğü eşsiz çalışmalarla 'Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı' seçilen Prof. Dr. Gazi Yaşargil Hocamızın vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendim.
Bilime adadığı ve bir asra yaklaştığı ömründe hepimiz için örnek teşkil eden nice işe imza atmıştı.
Onun hatırasını yaşatmak için elimizden geleni yapacağız. Mekânı cennet, makamı ali olsun."
'MODERN TIBBIN GELİŞİM SERÜVENİNİN TEMEL YAPI TAŞLARINDAN...'
Yaşargil, ilerleyen yaşı nedeniyle uzun süredir ameliyatlara giremese de Yeditepe Üniversitesi'nde ders vermeye devam ediyordu. Yaşargil'in vefatının ardından Yeditepe Üniversitesi şu mesajı yayınladı:
"Yüzyılın Beyin Cerrahı Unvanıyla Onurlandırılmış, Modern Beyin Cerrahisinin Babası, Mikronöroşirürjinin Kurucusu, Nöroşirürji Alanında Çığır Açan Çalışmalarıyla Tıp Tarihine Adını Altın Harflerle Yazdıran, 20. Yüzyılın En Önemli Beyin Cerrahlarından Biri Olan, Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalının Kıymetli Akademisyeni, Yeditepe Üniversitesi Hastanelerinin Değerli Cerrahı, Saygıdeğer Bilim İnsanı Prof. Dr. Gazi YAŞARGİL’in vefatını derin bir üzüntüyle öğrenmiş bulunuyoruz.
Türk tıbbının ve dünya nöroşirürjisinin gururu olan Prof. Dr. Gazi YAŞARGİL, yalnızca bilimsel başarılarıyla değil; hekimlik mesleğine kazandırdığı sayısız öğrenci, yetiştirdiği bilim insanı ve hastaya yaklaşımındaki insani derinlikle de hafızalarda yer etti. Ömrünü bilime, insanlığa ve genç beyin cerrahlarının yetişmesine adamış; bilimsel makaleleri, uluslararası ödülleri ve geliştirdiği mikronöroşirürji teknikleriyle bir ekol yaratan YAŞARGİL’in mirası, yalnızca bir tıp insanına ait değil, aynı zamanda modern tıbbın gelişim serüveninin temel yapı taşlarından biridir. Merhuma Allah’tan rahmet; başta kıymetli eşi Dianne YAŞARGİL olmak üzere, tüm ailesine, sevenlerine ve tıp camiasına başsağlığı diliyoruz."
GAZİ YAŞARGİL KİMDİR?
Beyin ve sinir cerrahisi alanında uzmanlığı bulunan Gazi Yaşargil, beyin cerrahisi pratiğinde, mikroskop kullanımının (mikrocerrahinin) hayata geçirilmesinde ve yaygınlaştırmasındaki katkılarıyla tanınır.
1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi'nde Neurosurgery Dergisi tarafından "1950-2000 Yüzyılın Beyin Cerrahı" unvanı verilmiş ve Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği onur madalyası ile onurlandırılmıştır.
Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925 tarihinde babasının kaymakam olarak görevi yaptığı Diyarbakır'ın Lice ilçesinde Sehavet Hanım ile Azmi Bey'in oğlu olarak doğdu. Doğduğu yıl ailesi ile beraber Ankara'ya taşındı. Yaşamının ilk 18 yılını Ankara'da geçirdi.
1943 yılında Ankara Atatürk Lisesi'ndeki lise eğitimini tamamladı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne başladı.
Tıp eğitimine 1944 yılından itibaren iki dönem Almanya'daki Friedrich Schiller Üniversitesi'nde, ardından on dönem Basel Üniversitesi'nde devam etti. 1949'da Basel Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu.
İki kez evlenen Yaşargil'in, ilk evliliğinden Leyla ve Ceylan adında iki kızı ve Can adında bir oğlu var. Oğluna, ismi arkadaşı Can Yücel'in hatırası nedeniyle verdiği biliniyor.
VATANDAŞLIKTAN ÇIKARILMIŞTI
27 Mayıs darbesinden sonra askeri darbe yönetiminde Yaşargil yurt dışında eğitimine devam ediyordu. Doçentlik sınavına gireceği günlerde Türkiye'den askerlik vaktinin geldiğine dair celp ulaştı. İsmet İnönü'ye eğitimi bittikten sonra ülkeye döneceğini iletti ancak Bakanlar Kurulu kararı ile Türk vatandaşlığından çıkarıldı. Herhangi bir ülkenin vatandaşı olmayanların taşıdığı "Haymatlos" pasaportuyla yaşamaya başladı.
Turgut Özal döneminde Yaşargil'in yeniden vatandaşlığa alınması için işlemler başlatıldı. Türkiye'ye gelmekten hâlâ çekinen Yaşargil'e pasaportunu dönemin Sanayi Bakanı Şükrü Yürür götürdü. 18 yaşında ayrıldığı ülkesine 45 yıl sonra yeniden dönme imkânına erişti.
HAYATI BELGESEL OLDU
Yönetmenliğini Atıl İnanç'ın yaptığı ve Gazi Yaşargil'in kendi anlatımına dayanan "Master of Brains, Gazi Yasargil" adlı belgesel Mayıs 2021'de ABD'de gösterime girdi.
Ödülleri
1957 - "Vogt Ödülü"-İsviçre Oftalmolojik Topluluğu
1968 - Tıp Bilimleri İsviçre Akademisi Robert-Bing-Ödülü
1976 - İsviçre Federasyonu Marcel-Benoit-Ödülü
1980 - "Yılın Sinir Cerrahı" Ödülü
1981 - Uluslararası Mikrocerrahi Derneği, Sidney, Avustralya, Öncü Mikrocerrah Ödülü
1988 - Universita di Napoli e della Compagna Napoli, İtalya Şeref Madalyası
1992 - Türkiye Cumhuriyeti Tıp Ödülü
1997 - Nöroşirürji Dernekleri Dünya Federasyonu Altın Madalya
1998 - Arkansas Tıp Fakültesi, Değerli Bilim Adamı ödülü
1998 - Brezilyalı Nöroşirürji Derneği tarafından "Yüzyılın beyin cerrahı" olarak onurlandırıldı
1999 - Nörolojik Cerrahlar Onur Madalyası, Avrupa Birliği
1999 - Nörolojik Cerrahlar Yıllık Toplantısı Kongresi'nde Neurosurgery dergisi tarafından "Yüzyılın Nöroşirürjisyeni" olarak onurlandırıldı
2000 - Fedor Krause Madalyası, Alman Nöroşirürji Derneği
2000 - Amerikan Cerrahlar Koleji 2000 Onur Bursu
2000 - Türkiye Cumhuriyeti Üstün Hizmet Madalyası
2000 - Türk Bilimler Akademisi 2000 Ödülü
2002 - Uluslararası Francesco Durante Ödülü, İtalya
2002 - Millî Egemenlik Onur Ödülü
2005 - Millî Egemenlik Onur Ödülü (İkinci defa)
Onursal profesör unvanları
1990 İbni Sina Üniversitesi, Ankara, Türkey
1991 Cerrahpaşa Üniversitesi, İstanbul, Ankara
1993 Onursal Nöroşirurji Prof. Yaşargil, Üniversite Zürich
1999 Univercity of Lima, Peru
2000 Hacettepe Üniversitesi Ankara, Turkey
2001 Capital University of Medical Sciences Beijing, China
2001 Fourth medical university, Xian, China
2003 Tartu Üniversitesi, Tartu – Estonya
2003 Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun, Türkiye
2003 Friedrich Schiller Üniversitesi, Jena, Almanya
2005 Moskova, Burdenko Üniversitesi
2013 UAMS, Little Rock Arkansas (USA)
Fahri doktorluk
1990 Ankara üniversitesi İbni Sina Hastanesi
1991 İstanbul üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi
1999 Lima üniversitesi, Peru
2000 Hacettepe üniversitesi
2014 İzmir Ege Üniversitesi
Mesleki Eğitimi
Ocak 1944 şubat 1945, Friedrich von Schiller üniversitesi tıp fakültesi Jena, Almanya (iki sömestr)
Mayıs 1945 –Eylül 1949, Basel Üniversitesi Tıp Okulu, İsviçre (10 sömester)
Eylül – Aralık 1949 aylarında, Basel üniversitesi anatomi bölümünde beyin anatomisi araştırması
2 Mart 1950, Basel Üniversitesi Tıp Doktoru Diploması
15 Mart 1950- 15 Mayıs 1951, Psikiatri asistanlığı, Münsingen, Bern, (İsviçre)
16 mayıs 1951 – 30 Aralık 1951, İnterlaken, (İsviçre) hastanesinde İç hastalıkları asistanlığı
1 ocak 1951 – 15 Aralık 1952, İnterlaken, (İsviçre) hastanesinde genel cerrahi asistanlığı
15 Aralık 1957 – 15 nisan 1965, Başasistanlık
4 Ocak 1953 – 14 Aralık 1957, Zürich Üniversitesi Nöroşirürji kliniği asistanlığı
25 Ekim 1965 – 4 ocak 1967, Burlington Vermont Üniversitesi nöroşirurji bölümünde (Burlington, ABD) mikrovasküler cerrahi laboratuar araştırması (Profesör R.M.P. Donaghy)
Ocak 1967 – Nisan 1973 Associate Profesor, Zürih Üniversitesi nöroşirurji kliniğinde labataruvarda ve klinikte mikrotekniklerin uygulanması
16 nisan 1973 – 1 ocak 1993, Ordinaryüs Profesör ve Zürih Üniversitesi nöroşirurji kürsüsü başkanı
1 ocak 1993 Zürih Üniversitesi Nöroşirurji kliniğinde yaş sınırına gelince emekli oldu.
Ekim 1994ten Ekim 2013 Little Rock ARKANSAS
UAMS(university of Arkansas for Medical Sciences) nöroşirurji profesörü
Kasım 2013 İstanbul, Yeditepe Üniversitesi Hastanesi, Nöroşirurji Profesörü
Akademik geçmişi
1960 – 1964 Nöroşirurji doçenti
1965 – 1973 Nöroşirurji asistan profesörü
1 Nisan 1973 – 31 Aralık 1992 Ordinaryüs Profesör ve Zürih Üniversitesi Hastanesi Nöroşirurji Kliniği kürsü başkanı
1974 – 1976 İsviçre Nöroşirurjiyenler Birliği Başkanı
Ağustos 1994 –Ekim 2013 Nöroşirurji Profesörü UAMS (University of Arkansas for Medical Sciences)
Kasım 2013 Yeditepe Üniversitesi İstanbul, Nöroşirurji Profesörü
