Dünya’nın derinliklerinde sessiz bir değişim yaşanıyor. Pasifik Okyanusu’nun kuzeyinde yapılan araştırmalar, tektonik plakaların bazı bölgelerde kendi kendine parçalanmaya başladığını gösteriyor. Bilim insanlarına göre bu olağanüstü süreç, gezegenin jeolojik yaşam döngüsünün bir parçası ve Dünya’nın tarih boyunca kendi kabuğunu yenileme kapasitesine sahip olduğunu kanıtlıyor.
“TRENE BENZER BİR SÜREÇ”
Araştırmayı yöneten Louisiana Eyalet Üniversitesi’nden Jeolog Brandon Shuck, süreci şu benzetmeyle açıkladı: “Bir dalma-batma bölgesini oluşturmak treni yokuş yukarı itmeye benzer, büyük enerji ister. Ama harekete geçtikten sonra artık durdurmak imkânsız hale gelir. Süreci sonlandırmak ise trenin kazaya karışması gibidir.”
75 KİLOMETRELİK DEV FAY TESPİT EDİLDİ
Ekip, Vancouver Adası açıklarında dört tektonik plakanın kesiştiği noktada yüksek çözünürlüklü sismik görüntüleme yöntemiyle yaptığı incelemede, Explorer Plakası’nın altında 75 kilometre uzunluğunda aktif bir fay hattı buldu. Bu kırığın, plakanın stres altında adım adım parçalandığını ve kopuşun her an gerçekleşebileceğini gösterdiği belirtildi.
“PLAKA PARÇA PARÇA ÇÖZÜLÜYOR”
Shuck, gözlemledikleri süreci şöyle özetledi: “Bir dalma-batma bölgesinin yok oluşuna ilk kez bu kadar net şekilde tanık oluyoruz. Bu ani bir çöküş değil; vagon vagon raydan çıkan bir tren gibi ilerliyor. Plaka parça parça çözülüyor, yeni sınırlar ve mikro plakalar oluşuyor.” Bilim insanları, bazı bölgelerin artık sismik olarak pasif hale geldiğini, yani yer hareketlerine katılmadığını belirtti. Bu durumun artmasıyla birlikte dalma-batma sürecinin tamamen durabileceği öngörülüyor.
DÜNYA KENDİNİ YENİLİYOR MU?
Elde edilen veriler, milyonlarca yıl öncesine ait volkanik kaya dizilimleriyle büyük ölçüde örtüşüyor. Bu da yırtılma sürecinin kademeli bir evrim geçirdiğini ve Dünya kabuğunun yenilenmesinde kritik rol oynadığını gösteriyor. Uzmanlara göre bu olay, gezegenin “ölü” değil, hâlâ aktif ve canlı bir organizma gibi davrandığının en güçlü kanıtlarından biri.
