ŞOK - Dünyadaki tüm tatlı suyun yaklaşık yüzde 61'ini barındıran Antarktika buz tabakası, iklim bilimcilerin artan endişelerine neden oluyor. 26.5 milyon metreküp buz içeren bu dev kütlenin tamamen erimesi durumunda deniz seviyesi yaklaşık 58 metre yükselebilir.
NORCE Araştırma Merkezi'nde çalışan buzul bilimci David Chandler gibi uzmanlar, mevcut verilerin endişe verici bir tablo çizdiğini vurguluyor. Antarktika buz tabakası modelleme konusunda uzmanlaşan Chandler, özellikle okyanus sıcaklıklarındaki küçük artışların bile büyük sonuçlara yol açabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
EN RİSKLİ BÖLGE
Batı Antarktika buz tabakası, Amundsen Denizi, Pine Adası, Thwaites ve Smith buzulları bölümlerinde kütlesinden kayıplara uğramaktadır. 1996-2006 yıllarında Antarktika buz kütlesi kaybında yüzde 75 oranında bir artış olmuştur.
"Kıyamet Günü" buzulu olarak adlandırılan Thwaites buzulunun ön kısmı yaklaşık 160 kilometre genişliğinde ve yılda üç kilometre denizin içine çöküyor. Bu buzulun tamamen erimesi halinde deniz seviyesini üç metre daha artırma potansiyeli bulunan devasa Batı Antarktika Buz Tabakası'nın merkezindeki kilit taşı konumunda.
New York, Miami gibi büyük şehirler sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir. Miami, fırtınaya bağlı su baskını ve deniz seviyesindeki yükselmeden kaynaklanan potansiyel hasar açısından "dünya çapında en savunmasız şehir" olarak listelenmiştir.
Büyük ölçüde düz olan güney Florida kıyı şeridinin çoğu, 2050 yılına kadar su altında kalacak. 2060'a kadar, orada yaşanabilir arazinin yüzde 60'ından fazlasının sular altında kalacağı tahmin ediliyor.
LONDRA VE İSTANBUL...
Araştırmaya göre sular altında kalacak 19 şehirden ikisi İstanbul ve İzmir. İspanya'daki Bask İklim Değişikliği Merkezi'nin bilim adamları, aralarında Rotterdam, Dublin, Glasgow, St Petersburg, İstanbul, Barselona, Londra ve Kopenhag olmak üzere 19 büyük Avrupa kentinin risk altında olduğunu bildirdi.
Türkiye'de deniz seviyesinden en fazla etkilenecek bölgeler Ege ve Marmara. Özellikle İzmir'in çok büyük bir kısmı sular altında kalacak. İstanbul'un da özellikle güney ilçelerindeki denize yakın yerleşim yerleri risk altında görünüyor.
Çin'in en kalabalık yerleşim alanlarından biri olan Şangay, sular altında kalma tehlikesi ile yüzleşiyor. Yaklaşık 10 milyon insana ev sahipliği yapan Tayland'ın genişleyen başkenti Bangkok batıyor.
Şanghay, Çin'in en gelişmiş ve en zengin şehirlerinden biri olmasına rağmen en az 100 yıldır çamura batma sorunu yaşıyor. 2050 yılına gelindiğinde ortalama deniz seviyesi artışının 45 ila 50 cm arasında olması öngörülüyor.
ADA ÜLKELERİ
Maldivler, Tuvalu ve diğer düşük seviyedeki ülkeler en yüksek risk altındaki bölgeler arasındadır. Mevcut oranlarda deniz seviyesi, Maldivleri 2100 yılına kadar yaşanmaz kılacak kadar yüksek olacaktır.
İLK YOK OLACAK ÜLKE
Küresel ısınmanın sonucu olarak önümüzdeki bin yıla kalmadan sular altında kalacak olan ülkelerin başında Hollanda geliyor. Hollanda halihazırda bu durumla mücadele ediyor.
Buzul, yalnızca deniz seviyesinin yükselmesine yaptığı katkı nedeniyle değil, aynı zamanda arkasında daha geniş bir buz alanını tutan şişede bir mantar görevi görmesi nedeniyle de önemli. Eğer Thwaites istikrarsızlaşırsa, Batı Antarktika'daki tüm buzun istikrarsız hale gelme potansiyeli vardır.
Thwaites Buzulu'nun Batı Antarktika Buz Tabakası'nın büyük bir kısmıyla birlikte 23'üncü yüzyıla kadar tamamen kaybolabileceği tahmin ediliyor.
Meksika Körfezi'nden başlayıp İngiltere'nin kuzeyine kadar devam eden su hareketi, Grönland ile İzlanda arasında soğuyor ve dibe çöküyor. Bu süreç sonucunda oluşan tuzlu, ağır su derin okyanus akıntısıyla Antarktika bölgesine ulaşıyor.
Pasifik Okyanusu'nun ısınması ve Batı Antarktika kıyılarındaki rüzgar biçimlerindeki değişiklikler, dipteki ılık suyun kıta sahanlığının üzerine çıkmasına neden oluyor.
ERİME SÜRECİ HIZLANDI
Son yıllarda yapılan ölçümler, durumun ne kadar ciddi boyutlara ulaştığını gösteriyor. 1992'den 2017'ye kadar Antarktika 3.3 trilyon tondan fazla buz kaybetti. 1992'den 2012'ye kadar kıta yılda yaklaşık 84 milyar ton buz kaybederken, sonraki beş yıl boyunca bu rakam yılda 240 milyar tonun üzerine çıktı.
Buz tabakalarının erimesi daha önce deniz seviyesindeki yükselişin yüzde 5'ine katkıda bulunurken, bu oran şimdi beş kat artarak dörtte birinden fazlasını oluşturuyor.
Uzmanlar, belirli bir noktadan sonra sürecin geri dönüşü olmayabileceği konusunda uyarıyor. Buzun kenarları, sıcak okyanus sularının devam eden taşkınıyla derin havzalara doğru çekildikçe, buz kaybı hızlanan bir oranda kendi kendini devam ettiren bir hale gelir.
2070 yılına kadar Antarktika üzerindeki iklim, endüstri öncesi sıcaklıkların 3°C üzerine çıkacak. Bu durum yaz mevsiminde deniz buzunun yüzde 45'inden fazlasının kaybolması anlamına geliyor.
Isınmayı 2°C'nin altında tutamarsak, Antarktika'nın kritik eşiği aşması ve geri dönüşü olmayan değişimler yaşanması kaçınılmaz hale gelebilir. Bu scenario, milyonlarca insanın yaşam alanını tehdit eden bir durum yaratacak.
Antarktika'daki gelişmeler sadece bölgesel değil, küresel bir mesele. Bilim insanları, acil önlemler alınmazsa insanlığın tarihinin en büyük çevre felaketlerinden biriyle karşı karşıya kalabileceği konusunda hemfikir.
Özet olarak 'Kıyamet Günü Buzulu' çökerse hangi şehirler ve ülkeler yok olacak?
İzmir
İstanbul
Londra
Hollanda
Miami
New York
St Petersburg
Barselona
Maldivler
Tuvalu.
