ŞOK- IMF'nin Türkiye raporuna göre Türkiye'nin cari açığı, enerji fiyatlarındaki gerileme, altın ithalatındaki azalma ve turizm gelirlerindeki artış sayesinde 2024’te GSYH’nin %0,8’ine kadar düştü. Bu oran 2023’te %3,5’ti. Ancak IMF, bu düşüşün yapısal yatırım artışından değil, özel sektörün tasarruflarını artırmasından kaynaklandığını belirtti. Fon, sürdürülebilir büyüme için yatırımların yeniden canlandırılması gerektiğinin altını çizdi.
REZERVLER YÜKSELDİ AMA YETERLİ DEĞİL
Türkiye’nin brüt uluslararası rezervleri 2024 sonunda 155 milyar dolara ulaştı. Ancak IMF'nin rezerv yeterliliği kriterine göre bu seviye hala yetersiz. Türkiye, %72’lik oranla uluslararası eşik değerinin altında kalıyor. Özellikle Mart 2025’te Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından yaşanan “rezerv erimesi”, piyasalarda kırılganlık algısını artırmıştı. IMF, bu tür riskleri önlemek için rezerv birikiminin stratejik şekilde sürdürülmesi gerektiğini ifade etti.
TL %5 AŞIRI DEĞERLİ
Raporda, 2024 yılında TÜFE bazlı reel efektif döviz kurunun %12,9, ÜFE bazlı kurun ise %12,7 oranında değer kazandığı belirtildi. Yapılan hesaplamalar, Türk Lirası'nın %5,2 oranında aşırı değerli olduğunu ortaya koyuyor. Bu durumun, özellikle ihracatçılar açısından rekabet gücünü zayıflatabileceği ifade ediliyor.
SERMAYE GİRİŞLERİ ZAYIFLADI
2023’e kıyasla Türkiye’ye net sermaye girişlerinde belirgin bir azalma gözlendi. 2024’te bu oran GSYH’nin sadece %1,7’si seviyesinde kaldı. Portföy yatırımlarında sınırlı artış görülürken doğrudan yabancı yatırımlar düşük seyretti. Raporda ayrıca 2025-2030 döneminde Türkiye’nin her yıl GSYH’nin yaklaşık %15’i kadar dış borç geri ödemesi yapacağı ve bu nedenle finansman ihtiyacının yüksek olacağı vurgulandı.
IMF'DEN 5 MADDEDE POLİTİKA TAVSİYESİ
IMF, Türkiye’nin dış kırılganlıklarını azaltması için şu önerilerde bulundu:
Para politikasında sıkı duruşun sürdürülmesi ve enflasyonla mücadelede kararlılık.
Mali disiplinin korunması ve kamu harcamalarının kontrolü.
Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması ve ihracata dayalı büyüme modeli benimsenmesi.
Yatırım ortamını iyileştirecek hukuki güvenceler ve rekabeti artıracak yapısal reformlar.
Rezerv birikimini artıracak ve dış şoklara karşı direnç kazandıracak stratejilerin geliştirilmesi.
DIŞ POZİSYON İYİLEŞİYOR ANCAK...
Türkiye’nin net uluslararası yatırım pozisyonu 2024 itibarıyla GSYH’nin %-22,3’üne yükselerek 2023’teki %-27,5’lik seviyeye göre iyileşti. Ancak son beş yılda bu pozisyonun ortalama %-34,5 seviyelerinde seyretmesi ve kısa vadeli dış borcun yüksekliği, dış şoklara karşı hâlâ ciddi bir kırılganlık oluşturuyor.
BÜYÜME TAHMİNLERİ YÜKSELTİLDİ
IMF, “Kalıcı Belirsizlik Ortamında Zayıf Direnç” başlıklı küresel görünüm raporunda, Türkiye'nin büyüme tahminlerini yukarı yönlü revize etti.
2025 büyüme tahmini %2,7’den %3’e çıkarıldı. 2026 büyüme tahmini %3,2’den %3,3’e yükseltildi.
