Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde geçtiğimiz günlerde yaşanan 6.1 büyüklüğündeki deprem, Marmara’daki sismik hareketliliği yeniden gündeme taşıdı. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, Tekirdağ’da yaptığı açıklamada hem Marmara’daki riskli bölgeleri sıraladı hem de erken uyarı sisteminin başarıyla çalıştığını duyurdu.
SINDIRGI DEPREMİ 37 SANİYE ÖNCEDEN TESPİT EDİLDİ
Prof. Dr. Özel, Kandilli Rasathanesi’nin Marmara ve Batı Anadolu’da test ettiği yeni erken uyarı sisteminin, Sındırgı’daki 27 Ekim tarihli depremi İstanbul’da hissedilmeden 37 saniye önce tespit ettiğini söyledi. “Sistem şu anda sınırlı bir grup üzerinde test ediliyor ancak bu depremde mükemmel şekilde çalıştı. İstanbul’daki kullanıcılara 37 saniye önceden sinyal gönderdi” dedi.
Erken uyarı ağının 3,5 aydır test edildiğini ifade eden Özel, sistemin daha hızlı tepki verebilmesi için istasyon sayısının artırıldığını ve altyapının modernize edildiğini belirtti. “İstasyon ağını genişleterek sistemi tüm Türkiye’de etkin hale getirmek istiyoruz. Böylece vatandaşların ve kurumların saniyeler öncesinden önlem alma şansı olacak” dedi.
MARMARA’DAKİ FAYLARIN YAPISI FARKLI
Ege ve Marmara’daki sismik yapıların birbirinden farklı olduğunu vurgulayan Özel, Sındırgı, Simav ve Balıkesir’deki fay hatlarının Marmara’daki Kuzey Anadolu Fay Zonu’ndan ayrı mekanizmalara sahip olduğunu söyledi. “Bu fayların birbirini tetiklemesi doğrudan mümkün değil. Ancak stres transferi nedeniyle bir bölgede gerilme artışı yaşanabilir” diye konuştu.
Sındırgı Fay Zonu’nun 36 kilometre uzunluğunda olduğunu belirten Özel, Simav ve Sındırgı’nın iki ayrı sismik kaynak olduğunu, ancak aynı açılma rejimi altında etkilendiğini dile getirdi.
MARMARA DENİZİ ALTINDA 9 SİSMOMETRE İLE TAKİP
Kandilli’nin Marmara Denizi’nde Japon araştırmacılarla birlikte 9 deniz tabanı sismometresi kurduğunu hatırlatan Özel, bu sistemle bölgedeki en küçük mikro depremlerin dahi izlendiğini belirtti. “Veriler gerçek zamanlı değil ama 9 aya kadar olan dönemde yaşanan mikro hareketleri geriye dönük analiz edebiliyoruz” dedi.
TSUNAMİ RİSKİNE KARŞI DA HAZIRLIK VAR
Türkiye’nin 8 bin 300 kilometrelik kıyı hattında tsunami erken uyarı sistemlerinin aktif olduğunu belirten Özel, Marmara Denizi’nin kapalı bir havza olması nedeniyle dev dalgalar beklenmediğini ancak küçük su yükselmelerinin bile tehlikeli olabileceğini söyledi. “Marmara’da 30 santimetrelik bir su yükselmesi bile ciddi hasara yol açabilir. Bu nedenle kıyı bölgeleri için detaylı su baskını haritaları hazırlıyoruz” dedi.
TEKİRDAĞ VE ÇEVRESİNDE DETAYLI HARİTA ÇALIŞMASI
Özel, Tekirdağ kıyılarında olası tsunami riskine karşı yapılan detaylı çalışmaların sürdüğünü, deniz tabanı heyelanlarının da deprem sonrası ikinci afet riski oluşturduğunu vurguladı.
Kandilli Rasathanesi’nin öncülüğünde geliştirilen sistemin tam kapasiteye ulaşması halinde Türkiye’nin olası depremlere karşı saniyeler kazandırarak can ve mal kaybını önemli ölçüde azaltması hedefleniyor.
