Ekonomist ve eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, Avrupa Birliği’nin küresel rekabet gücünde yaşadığı gerilemeyi değerlendiren kapsamlı bir yazı kaleme aldı. Kendi blogunda yayımlanan analizde Eğilmez, Avrupa’nın giderek ağırlaşan yapısal sorunlarını masaya yatırarak, Çin’in yükselişiyle birlikte AB’nin konumunun sarsıldığını vurguladı.
15’inci yüzyıldan 20’nci yüzyıla kadar dünya hâkimiyetini elinde bulunduran Avrupa’nın iki büyük savaşla parçalandığını hatırlatan Eğilmez, kıtanın İkinci Dünya Savaşı sonrası ABD ve uluslararası kuruluşların desteğiyle yeniden ayağa kalktığını belirtti.
ÇİN’İN YÜKSELİŞİ AVRUPA’YI ZORLUYOR
Eğilmez, 21’inci yüzyıla girilirken Avrupa Birliği’nin ABD’den sonra dünyanın ikinci büyük ekonomik gücü olduğunu, Euro’nun da doların ardından en güçlü rezerv para kabul edildiğini hatırlattı. Ancak Çin’in hızlı büyümesi, Avrupa’nın konumunu tehdit ediyor:
“Çin, Avrupa’yı yakaladı; önümüzdeki çeyrek yüzyılda geçmesi bekleniyor.” Türkiye ve dünya ekonomisi üzerine yaptığı değerlendirmelerle sık sık gündeme gelen Eğilmez’e göre Avrupa artık Çin’e karşı eskisi kadar güçlü değil.
UCUZ DOĞAL GAZ AVANTAJININ KAYBI DENGEYİ DEĞİŞTİRDİ
Avrupa Birliği’nin rekabet gücünü uzun yıllar yüksek tutan unsurlardan biri, Rusya’dan sağlanan ucuz doğal gazdı. Eğilmez’e göre dengeleri asıl bozan süreç burada başladı:
Rusya–Ukrayna savaşı ile birlikte AB’nin enerji tedariği kesildi, ambargolar devreye girdi ve Avrupa üretimi için kritik olan ucuz enerji avantajı tamamen kayboldu. Almanya’nın nükleer santrallerini kapatması da tabloyu ağırlaştırdı.
Eğilmez, Çin’in elektrikli otomobil sektöründe Avrupa’yı sıkıştırdığını da vurguladı.
AVRUPA’YI ZORLAYAN BEŞ TEMEL SORUN
Mahfi Eğilmez, Avrupa’nın bugün karşı karşıya kaldığı beş büyük ekonomik sıkıntıyı şöyle sıraladı:
1) Düşük büyüme: Refah artışı durma noktasına geldi.
2) Yaşlanan nüfus: Hem toplumsal dinamizmi hem de üretkenliği zayıflatıyor.
3) Artan borç yükü: Kamu harcamaları hızla yükseliyor.
4) Ucuz enerjinin kaybı: Rusya’dan vazgeçen Avrupa rekabet gücünü Çin ve Uzak Doğu karşısında kaybediyor.
5) ABD’nin gümrük politikaları: Washington’ın vergi tehditleri Avrupa’yı zor durumda bırakıyor.
“ÇÖZÜM KOLAY DEĞİL AMA TEK ÇIKIŞ ENERJİ”
Eğilmez’e göre Avrupa’nın bu sorunları aşması kısa vadede mümkün görünmüyor. Bununla birlikte kıtanın tek kurtuluş yolunun ucuz enerji kaynakları geliştirmek olduğunu belirtiyor.
Son yıllarda güneş, rüzgâr, biyokütle, dalga ve jeotermal gibi alternatif enerji kaynaklarında önemli yatırımlar yapıldığını söyleyen Eğilmez, henüz istenen ucuzluğun sağlanamadığını ancak önümüzdeki çeyrek yüzyılın bu alanda büyük yatırım dönemi olacağını açıkladı.
