ŞOK - Zelenskiy, Türkiye’nin Ukrayna için Karadeniz’de güvenlik garantilerinde aktif rol üstlenmek istediğini belirterek, “Türkiye, ‘Biz bu konuda deneyimliyiz. Karadeniz’de nasıl yardımcı olacağımızı biliyoruz ve varlığımız en üst düzeyde olacak’ dedi” ifadelerini kullandı.
Ukrayna’nın bağımsızlık günü öncesinde Kiev’e gelen NATO Genel Sekreteri Rutte ile bir araya gelen Zelenskiy, görüşmelerde ülkesine sağlanacak güvenlik garantilerinin öncelikli gündem olduğunu söyledi. ABD’nin de bu garantilerin bir parçası olmaya hazır olduğunu vurgulayan Zelenskiy, bunun Ukrayna için büyük önem taşıdığını kaydetti.
“Genel hedefimiz, NATO Antlaşması’nın 5’inci maddesine benzer nitelikte güvenlik garantilerine ulaşmak. Bunlar, gerçekten etkili güvenlik garantileri olacak. Ulaşmamız gereken sonuç budur” diyen Zelenskiy, görüşmelerde ikinci başlığın ise silah tedariki olduğunu açıkladı. Avrupa fonlarıyla ABD yapımı silahların temin edilmesini sağlayan “Ukrayna’nın Öncelikli İhtiyaçlar Listesi (PURL)” programının verimli işlediğini ifade ederek Rutte’ye teşekkür etti.
RUSYA'YA SERT MESAJLAR
Zelenskiy, Rusya’nın kendisinin Vladimir Putin ile yapabileceği olası görüşmeleri engellemeye çalıştığını belirtti. “Savaşın bitirilmesi liderler düzeyinde çözülmeli ancak Ruslar toplantının gerçekleşmemesi için her şeyi yapıyor. Ukrayna, Rusya’nın aksine, liderler arasındaki görüşmelerden çekinmiyor” dedi.
Rusya’nın diplomasiye zorlanması gerektiğini söyleyen Ukrayna lideri, “Eğer Moskova savaşın diplomatik yollarla çözümünü reddederse, çok daha güçlü yaptırımlar uygulanmalı. ABD ve Avrupa’dan güçlü sinyaller alıyoruz. Ortaklarımızın yeni yaptırım paketleriyle ilerlemeye hazır olduklarına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE'NİN KARADENİZ ROLÜ
Zelenskiy, güvenlik garantilerine ilişkin soruya verdiği yanıtta, hangi ülkelerin sahada asker bulundurabileceği ya da istihbarat ve finansman desteği sağlayabileceğinin henüz netleşmediğini belirtti. Ancak özellikle Türkiye’nin son toplantıda yaptığı çıkışı hatırlattı:
“Türkiye, Ukrayna için denizdeki güvenlik garantilerinin bir parçası olmak istediğini açıkladı. Karadeniz’de nasıl destek vereceklerini bildiklerini ve bu konuda en üst düzeyde varlık göstereceklerini söylediler. Altyapı tamamlandığında hangi ülkenin ne şekilde katkı sağlayacağı daha net ortaya çıkacak.”
Ukrayna Devlet Başkanı, Rusya’nın savaşı uzatmak için çeşitli taktikler kullandığını da dile getirdi:
“Rusya bu noktada savaşın bitmesini istemiyor, istemedi ve istemeyecek. Ültimatomlarla süreci uzatarak savaşı olabildiğince devam ettirmek istiyorlar. ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptırımlar uygulamaması için manevralar yapıyorlar. Ancak biz Amerika ve Avrupa’nın birliğiyle bu alanı daraltmalıyız.”
Washington’da Trump ile yaptığı görüşmeye değinen Zelenskiy, “En büyük ülkeler bir günde Ukrayna’nın etrafında toplandı. Bu, sadece Ukrayna için değil, adalet için de büyük bir destek anlamına geliyor” dedi.
'GÜVENLİK GARANTİLERİ HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR'
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Ukrayna’ya verilen desteğin süreceğini vurguladı. PURL programı kapsamında bir ay içinde 1,5 milyar dolarlık askeri yardım sağlandığını açıklayan Rutte, “Birlikteyiz çünkü ortak değerleri paylaşıyoruz: özgürlük, demokrasi ve hukukun üstünlüğü. Ukrayna’nın egemenliğini korumak ortak amacımızdır” diye konuştu.
Güvenlik garantilerinin iki katmanlı olacağını belirten Rutte, “İlk katman, barış anlaşması veya uzun vadeli ateşkesten sonra Ukrayna ordusunun ülkeyi savunabilecek güce ulaşmasıdır. İkinci katman ise ABD ve Avrupa tarafından sağlanacak garantiler olacak. Budapeşte Memorandumu ve Minsk’in işe yaramadığını gördük. Bu kez Putin’in Ukrayna’ya yeniden saldırmasına imkân tanımayacak garantiler üzerinde çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Hatırlanacağı üzere, Rusya ve Ukrayna arasındaki son barış görüşmesi 23 Temmuz’da Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul Çırağan Sarayı’nda gerçekleşmiş, yaklaşık 1 saat süren toplantıda taraflar asker ve sivil esirlerin takası konusunda anlaşmaya varmıştı.
