ŞOK - Azerbaycan ile Ermenistan arasında imzalanan ve Bakü’yü Ermenistan üzerinden Nahçıvan’a bağlayacak Zengezur Koridoru mutabakatı, Ankara’da memnuniyetle karşılandı. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, projenin gerçekleşmesi halinde Avrupa’dan Asya’nın derinliklerine uzanan kesintisiz bir ulaştırma hattının hayata geçirileceğini vurguladı.
Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ile El Alameyn’de düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan Fidan, Zengezur Koridoru’nun Türkiye açısından stratejik önemine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Bu proje, Türkiye’yi Kafkaslar ve Hazar üzerinden yalnızca Orta Asya’ya değil, doğrudan Türk dünyasına bağlayacak. Aynı zamanda Türk dünyasını Avrupa’ya, Avrupa’yı da Asya’nın derinliklerine ulaştıracak çok yönlü bir hat olacak. Ben bunun bölge için hayırlı bir gelişme olacağına inanıyorum. İnşallah kısa sürede hayata geçer.”
TAHRAN'DAN 'DIŞ MÜDAHALE' UYARISI
İran ise anlaşmaya mesafeli yaklaştı. İran Dışişleri Bakanlığı, ulaşım yollarının ancak karşılıklı çıkar, egemenlik hakları ve toprak bütünlüğü gözetilerek açılması durumunda bölge halkına fayda sağlayabileceğini belirtti. Açıklamada, “Bölgeye yapılacak dış müdahaleler güvenliğe zarar verebilir” uyarısına yer verildi.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in danışmanı Ali Ekber Velayeti de Tasnim Haber Ajansı’na yaptığı değerlendirmede, ABD’nin desteklediği koridor planına karşı olduklarını söyledi. Velayeti, “Trump destekli bu proje Güney Kafkasya’nın güvenliğini tehlikeye atar. İmkânsız bir fikir ve hayata geçmeyecek” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, İran’ın tepkisinin ardında iki temel neden olduğuna işaret ediyor: Projenin hayata geçmesi halinde Tahran’ın Ermenistan’a doğrudan kara bağlantısını kaybetme riski ve mevcut durumda Nahçıvan ile Azerbaycan arasındaki bağlantının İran topraklarından geçmesi sayesinde elde edilen ekonomik avantajın ortadan kalkacak olması.
'TARİHİ' ANLAŞMA
Zengezur Koridoru için kritik mutabakat, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan tarafından, ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Beyaz Saray’da imzalandı. “Tarihi” olarak nitelenen anlaşma, projenin ABD tarafından geliştirilmesini öngörüyor.
Doğal kaynak açısından zengin ve stratejik öneme sahip bölgedeki koridorun işletme hakları, anlaşma gereği 99 yıllığına ABD’ye devredildi. Trump, “Trump Uluslararası Barış ve Refah Yolu” adını verdiği projenin Amerikan şirketleri tarafından inşa edileceğini duyurdu.
Türkiye sınırındaki Nahçıvan’ın Azerbaycan’la kara bağlantısının olmaması, bu projeyi Bakü açısından uzun süredir öncelikli hedef haline getirmişti. Anlaşma ile Nahçıvan, doğrudan Azerbaycan’a bağlanırken, Türkiye de Kafkasya üzerinden Asya’ya uzanan yeni bir ticaret ve ulaşım hattına kavuşmuş olacak.
