ŞOK - Kamuda çalışan yaklaşık 600 bin işçi için yürütülen Toplu İş Sözleşmesi (TİS) süreci, hükümetin zam teklifine dair ortaya çıkan kulis bilgileriyle yeni bir aşamaya geçti. ANKA’dan Zülfikar Doğan’ın aktardığına göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bürokratlarının birlikte hazırladığı teklif, işçilerin beklentisinin oldukça altında kalıyor.
Türk-İş ve Hak-İş’in yüzde 50 zam, refah payı, sosyal hak artışı ve gelir vergisi düzenlemesi gibi kapsamlı taleplerine karşı, Mehmet Şimşek’in belirlediği zam barajı 2025 için en fazla yüzde 30, Cumhurbaşkanı onayıyla en fazla yüzde 35 seviyesine çıkabilecek.
HEDEFLENEN ENFLASYONA GÖRE ZAM HAZIRLIĞI
Ekonomi yönetimi, 2 yıllık TİS sürecinde ücret ve hak artışlarının "dezenflasyon süreci ve ekonomik denge" ile uyumlu olmasını istiyor. Kulis bilgilerine göre, hükümetin teklifinde 2026 yılı için yalnızca yüzde 12’lik hedef enflasyon oranında artış öngörülüyor.
Bu yaklaşım, işçi konfederasyonlarının talepleriyle ciddi bir uçurum yaratıyor. Türk-İş ve Hak-İş’in sunduğu çerçeve anlaşma teklifinde 2025 yılı için ilk 6 ayda yüzde 50, ikinci 6 ayda yüzde 25; 2026 yılı içinse her iki dönemde yüzde 25 zam talep edilmişti. Ayrıca her döneme yüzde 10 refah payı eklenmesi istenmişti.
REFAH PAYI, KIDEM ZAMMI VE VERGİ TALEPLERİNE RET HAZIRLIĞI
İşçilerin sosyal haklar, vergi adaleti ve çalışma saatleri gibi temel talepleri de iktidarın gündeminde yok. Gelir vergisi diliminin sabitlenmesi, kıdem tazminatında 35 günlük ödeme, haftalık 40 saat çalışma süresi ve fazla mesai ücretine yüzde 100 zam gibi taleplerin karşılık bulması beklenmiyor.
Ekonomi yönetimi ayrıca zamların yılda tek sefer yapılması ve oranın sadece hedef enflasyona endekslenmesi gibi bir modeli de tartışıyor. Bu yaklaşım, IMF’nin Türkiye’ye yönelik önerileriyle paralellik taşıyor ve ilk kez bu yıl asgari ücrette uygulanmıştı.
İŞÇİ SENDİKALARI TEPKİLİ: GREVE GİDEBİLİRİZ
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, mayıs sonuna kadar hükümetten adım beklediklerini söylemiş ve aksi halde grev dahil her türlü mücadeleye hazır olduklarını belirtmişti.
İşçilerin mevcut ücretlerle geçinemediğini vurgulayan Atalay, taleplerin karşılanmaması durumunda ailelerle birlikte milyonlarca kişinin iki yıl daha sefalet içinde yaşamaya zorlanacağını ifade etti.
GREV YASAKLARI GÜNDEME GELEBİLİR
Pazarlıkların tıkanması halinde grev süreci başlatılabilir. Ancak kamu iş kolundaki grevlerin, "genel sağlık ve milli güvenlik" gerekçesiyle Cumhurbaşkanı kararıyla 60 gün süreyle ertelenme ihtimali bulunuyor. Erteleme sonrası anlaşma sağlanamazsa, TİS kararı iktidara yakın üyelerden oluşan Yüksek Hakem Kurulu’na kalacak.
EKONOMİ YÖNETİMİNİN SIKI PARA POLİTİKASI
600 bin kamu işçisini ilgilendiren TİS sürecinde hükümetin sunmaya hazırlandığı teklif, işçilerin beklentisinin ve taleplerinin çok uzağında. Ücretlerde yaşanan ciddi erozyona rağmen "sıkı para politikası" vurgusu yapan ekonomi yönetimiyle sendikalar arasındaki gerilim büyüyor. Bayram sonrası başlayacak resmi müzakereler, bu nedenle sert pazarlıklara ve olası grev süreçlerine sahne olabilir.
