Türkiye’de emekli maaşı hesaplama sistemi tartışma konusu olmaya devam ederken, Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş düşük prim bildirimlerinin gelecekte emekli maaşlarını ciddi biçimde aşağı çektiğini söyledi. Karakaş’a göre bugün ödenen düşük primlerin etkisi, ilerleyen yıllarda milyonlarca kişinin taban aylığa sıkışmasına yol açacak.
“AKTİF SİGORTALILARIN YÜZDE 77’Sİ TABAN AYLIĞA MAHKÛM OLACAK”
Karakaş, 2010 yılında SSK ve Bağ-Kur’luların yüzde 83’ünün asgari ücret veya biraz üstünden prim bildirirken 2024’te bu oranın yüzde 77’ye düştüğünü hatırlattı. “Bu yüzde 77 ne demek? 16 milyon aktif sigortalının 12,3 milyonu emekli olduğunda neredeyse tamamen taban maaşa yakın bir aylık alacak demektir.” ifadelerini kullandı.
HERKES AYNI MAAŞA DOĞRU
Karakaş, 2008 sonrası düşük maaşlı memurları da eklediğimizde oranın yüzde 85’lere çıktığını belirterek şunu söyledi: “SGK’nın hesaplama yöntemi değişmedikçe, ödediğiniz prim ne kadar düşükse alacağınız emekli maaşı da o kadar düşük olacak. Sonunda herkes aynı taban maaş etrafında toplanacak.”
EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIYOR?
Mevcut sistemde üç ana parametre öne çıkıyor:
- Prim ödeme gün sayısı
- Prim ödenen kazanç (bildirilen maaş)
- Güncelleme katsayısı (enflasyon + büyüme)
Karakaş, Türkiye’de işverenlerin maliyetten kaçmak için çoğu zaman asgari ücret veya çok yakın bir tutar üzerinden bildirim yaptığını, birçok çalışanın ise kayıt dışı endişesiyle buna ses çıkaramadığını belirtti.
“2040–2050’DE EN DÜŞÜK MAAŞ NE OLACAK?”
Karakaş, bugün 16.881 TL olan en düşük emekli maaşının gelecekte nasıl bir seviyeye çıkacağını öngörmenin zor olduğunu belirterek şunları söyledi: “Primini asgari ücret ya da bir tık üstünden ödeyen biri, prim gününü tamamladığında maaşının büyük kısmı taban aylığa sıkışacak.”
ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDEN PRİM ÖDEYENLER İÇİN KABA HESAP
Karakaş’a göre bugünkü asgari ücret baz alınırsa:
- SSK’lılar yaklaşık 10.400 TL,
- Bağ-Kur’lular yaklaşık 13.000 TL emekli maaşına hak kazanacak.
Bu durumda 20 yıl prim ödeyen SSK’lılar ile 25 yıl prim ödeyen Bağ-Kur’lular, taban maaşın altında kalmaya devam edecek.
Karakaş, emekli maaşı algoritmasının köklü biçimde değiştirilmesi gerektiğini vurgulayarak, mevcut sistemin sürdürülemez bir noktaya geldiğinin altını çizdi.
