ŞOK - Sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, işçinin işten çıkışı ve girişinin yapılarak kıdem tazminatı ödenmesinin risklerini anlattı. Erdursun, "İşçiye giriş-çıkış yapılarak kıdem tazminatı ödenmesi ve ardından aynı işyerinde yeniden çalıştırılması, uygulamada çok sık karşılaşılan bir durumdur. Ancak hukuki olarak bazı riskler ve detaylar içerir. Aşağıda bu durumu üç başlıkta özetliyorum" diyerek şöyle açıkladı:
1. Kıdem Tazminatı Konusu Kapanır mı?
🔹 Evet, bazı şartlarla kapanabilir:
•İşçi işten çıkarılmışsa (örneğin fesih bildirilmişse),
•Kıdem tazminatı tam ve eksiksiz olarak ödenmişse (banka yoluyla belgeyle),
•İşçiden geçerli bir ibraname alınmışsa (ödemeden en az 1 ay sonra düzenlenmişse ve açıkça yazılmışsa),
➡️ Bu durumda kıdem tazminatı borcu hukuken sona ermiş sayılır.
❗ Ancak dikkat:
•İşçi, daha sonra “baskı altında imzaladım” ya da “eksik ödeme yapıldı” diyerek dava açabilir.
•Eğer işten çıkarma gerçek değilse (yani kağıt üzerinde çıkış yapıldıysa, çalışmaya devam ettiyse), bu ödeme ileride “avans” gibi kabul edilebilir.
2. Bu Ödeme Avans Sayılır mı?
🔸 Fiili olarak işçi çalışmaya ara vermemişse:
•İş sözleşmesi fiilen kesintiye uğramadıysa, sadece SGK’da çıkış-giriş yapıldıysa,
•Kıdem tazminatı ödendi ama işçi aynı işyerinde çalışmaya devam ettiyse,
➡️ Yargıtay uygulamasına göre bu ödeme avans sayılabilir.
Yani iş sözleşmesi kesintisiz devam ettiği için kıdem sıfırlanmamış olur, geçmiş kıdem yeni hesaplamaya dahil edilir. Daha sonra işten çıkışta, önceki ödeme düşülerek yeniden kıdem hesaplanabilir.
3. Yıllık İzinler Sıfırlanır mı?
🔸 Gerçekten çıkış yapıldıysa (fiili ara verildiyse):
•Yeni işe girişle birlikte yıllık izin hakkı sıfırdan başlar.
•Önceki yıllık izin hakları yanar.
🔸 Ancak fiili çalışma kesintisiz devam ettiyse:
•SGK’da çıkış-yeni giriş olsa bile işçi işe ara vermediyse,
•Bu durumda yıllık izin devam eder, geçmiş hizmet süresi yıllık izin hesabına katılır.
➡️ Yargıtay bu tür durumlarda iş ilişkisini kesintisiz kabul eder.
✅ İLGİLİ KANUN MADDELERİ
1. 4857 sayılı İş Kanunu – Madde 14 (Eski 1475/14)
Kıdem tazminatı hakkı, işçinin aynı işverene bağlı olarak çalıştığı süreye dayanır.
Aynı işverene ait farklı işyerlerinde geçen süreler birleştirilir.
🔹 Yani işçiye giriş-çıkış yapılıp tekrar aynı işverene bağlı çalışması durumunda, kıdem süresi birleştirilir, eğer fiili kesinti yoksa.
2. 4857 sayılı İş Kanunu – Madde 55 / Yıllık İzin Hakkı
İşçinin aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilerek yıllık izin hesabında dikkate alınır.
🔹 Fiili ara yoksa yıllık izinler de devam eder. SGK’da çıkış-yeni giriş yapılmış olsa bile, çalışma fiilen devam ettiyse, yıllık izin hakkı da devam eder.
⚖️ YARGITAY KARAR ÖRNEKLERİ
🟩 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2017/14492 E., 2020/2953 K., T. 17.2.2020
“İşçi ile işveren arasında yapılan giriş-çıkış işlemleri şekli nitelikte olup, arada fiili bir kesinti yoksa iş sözleşmesinin kesintisiz devam ettiği kabul edilmelidir. Bu durumda yapılan kıdem tazminatı ödemesi ‘avans’ niteliğinde sayılır ve fesih tarihinde işçinin toplam hizmet süresi esas alınarak hesaplama yapılmalıdır.”
📌 Bu karara göre, fiili kesinti olmadan yapılan kıdem tazminatı ödemeleri, ileride geçersiz sayılabilir ve bu ödeme yeni kıdem hesabında avans olarak kabul edilir.
🟩 Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2012/26767 E., 2013/10254 K., T. 06.05.2013
“İşçiye yapılan kıdem tazminatı ödemesi, iş sözleşmesinin gerçekten sona erdirildiğine ilişkin güçlü delillerle desteklenmedikçe ve işçi kısa bir süre sonra aynı işyerinde çalışmaya devam etmişse, bu ödeme avans niteliğinde olup, iş sözleşmesinin sona erdiği kabul edilemez.”
📌 Kararda, fiili çalışma devam ettiği halde kıdem ödemesi yapılmasının geçerli sayılmadığı vurgulanıyor.
🟩 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/13567 E., 2017/19736 K., T. 13.11.2017
“Çıkış ve tekrar giriş işlemleri sadece SGK kayıtlarında yapıldıysa, ve işçi aynı işyerinde aralıksız çalıştıysa, bu işlemler kıdem ve yıllık izin hesaplamasında dikkate alınmaz. İş sözleşmesi kesintisiz sayılır.
