Türkiye’nin sosyal yardım sistemini kökten dönüştürmesi beklenen Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi (GETAD) için başlangıç takvimi netleşti. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, TBMM Genel Kurulu’nda milletvekillerinin eleştirilerini yanıtlarken sistemin işleyişini detaylı şekilde anlattı.
Yılmaz, modelin uzun süredir üzerinde çalışıldığını, farklı bakanlıkların entegre bir yapıda görev aldığını ve sosyal yardım alanında yeni bir dönemin başlayacağını vurguladı.
PİLOT UYGULAMA GELECEK YIL BAŞLIYOR
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “GETAD diyoruz; Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi. Bu sistemin pilot uygulamasını önümüzdeki yıl birkaç ilimizde başlatacağız. 2027 yılında ise tüm ülkeye yaymayı planlıyoruz.”
Model, seçim beyannamesinde yer alan vaatlerden biri olurken, bütün sosyal destek mekanizmalarının bu çatı altında toplandığı belirtildi.
HER HANEYE ASGARİ ÜCRET SEVİYESİNDE GELİR GARANTİSİ
Yeni sistemin temel amacı, Türkiye’de hiçbir hanenin gelirinin asgari ücret seviyesinin altında kalmaması.
Sistemin işleyişi ise şöyle planlanıyor:
- Geliri asgari ücretin altında olan haneler devlet desteği alacak.
- Ailede hiç gelir yoksa veya gelir asgari ücret eşiğine ulaşmıyorsa tamamlayıcı ödeme yapılacak.
- Destek, ailede çalışabilecek bir kişi iş gücüne dahil olana kadar sürecek.
- İşsizlik durumundaki bireylere istihdam yönlendirmeleri, kurslar ve iş bulma destekleri sağlanacak.
- Destek modeli, mevcut sosyal yardımlarla entegre şekilde işleyecek.
Bu yapısıyla GETAD, hem gelir eşitsizliğini azaltmayı hem de sosyal destek alanları istihdama yönlendirmeyi hedefliyor.
“SOSYAL YARDIMDA YAPISAL REFORM”
Yılmaz, modelin yalnızca ekonomik bir destek değil, aynı zamanda sosyal devlet politikasının modernleşmesi anlamına geldiğini belirterek şunları söyledi: “Bu yeni destek modelimiz özü itibarıyla eşik gelirin altında kalan aileleri destekleyici bir model olacak. Ancak istihdam piyasalarından caydırıcı bir nitelik taşımayacak. Bu genel kavramsal çerçeve içinde yeni bir sistemi ülkemize kazandıracağız. Sosyal yardım alanında yapısal bir reformu da hayata geçirmiş olacağız.”
UYGULAMANIN DETAYLARI ORTAYA ÇIKTI
Sistem şu şekilde yapılandırılacak:
- Her hanenin asgari ücret seviyesinde bir gelire ulaşması hedeflenecek.
- Gelir düşükse, devlet tarafından fark tamamlama ödemesi yapılacak.
- Bu ödeme, ailede çalışabilir durumda biri istihdama katılana kadar sürecek.
- Hane içindeki bireylerin iş bulması için mesleki eğitim, yönlendirme ve destek programları uygulanacak.
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı ortak yürütücü olacak.
- Pilot illerde başarı sağlanmasının ardından sistem 2027 yılında tüm Türkiye’de uygulanmaya başlanacak.
