Türkiye’nin şehir haritası, Osmanlı İmparatorluğu döneminde büyük oranda bugünkü görünümüne benzerdi. Anadolu’nun kadim kentleri, halk arasında bilinen adlarıyla idari kayıtlara geçerken; bazı şehirler fetihlerden, yönetim değişikliklerinden ya da farklı kültürel etkilerden dolayı zaman içinde adını değiştirdi. Osmanlı döneminde “vilayet”, “sancak” veya “liva” olarak anılan şehirlerin birçoğu, günümüzdeki illerin temellerini oluşturdu.
ŞEHİRLERİN İSİMLERİ NEDEN DEĞİŞTİ?
Osmanlı döneminde şehir isimlerinin değişmesinin başlıca nedeni, yeni fetihlerle birlikte idari sınırların yeniden çizilmesi ve farklı kültürel etkilerin birleşmesiydi.
Bazı şehirlerin adları, Arapça veya Farsça kökenli biçimlere dönüştürülürken; bazıları da Türkçe telaffuzla halk arasında yeni hâlini aldı. Cumhuriyet döneminde de sadeleştirme amacıyla bu isimler modern Türkçeye uyarlanarak bugünkü biçimlerini kazandı.
OSMANLI DÖNEMİNDEKİ ŞEHİRLERİMİZİN TARİHİ İSİMLERİ VE GÜNÜMÜZDEKİ KARŞILIKLARI
Adana: Adana
Adıyaman: Hısn-ı Mansur
Afyonkarahisar: Karahisarı Sahib
Ağrı: Karaköse
Aksaray: Aksaray
Amasya: Amaseia
Ankara: Engürü
Antalya: Tekelioğlu Sancağı / Attaleia
Ardahan: Ardahan
Artvin: Livane
Aydın: Güzelhisar
Balıkesir: Karesi
Bartın: Parthenia
Batman: Iluh
Bayburt: Bayburd
Bilecik: Ertuğrul
Bingöl: Çapakçur
Bitlis: Bidlis
Bolu: Bolu
Burdur: Burdur
Bursa: Hüdavendigar
Çanakkale: Kale-i Sultaniye
Çankırı: Kengırı
Çorum: Çorum
Denizli: Ladik
Diyarbakır: Diyar-ı Bekir
Düzce: Konurâbâd
Edirne: Edrene
Elazığ: Mamuretülaziz
Erzincan: Erzingan
Erzurum: Erzen-i Rum
Eskişehir: Eskişehir
Gaziantep: Ayntab
Giresun: Kerasunt
Gümüşhane: Gümüşhane
Hakkari: Çölemerik
Hatay: Hattera
Iğdır: Surmari
Isparta: Hamidabad
İstanbul: Konstantiniyye
İzmir: Smyrna
Kahramanmaraş: Maraş
Karabük: Safranbolu (bölgesi)
Karaman: Larende
Kars: Kars
Kastamonu: Kastamonu
Kayseri: Kayseriye
Kilis: Kilis
Kırıkkale: Kırıkkale
Kırklareli: Kırkkilise
Kırşehir: Kırşehri
Kocaeli: İzmit
Konya: Konya / Ikonion
Kütahya: Kotiaeion
Malatya: Melitene
Manisa: Saruhan
Mardin: Merdin
Mersin: İçel
Muğla: Menteşe
Muş: Muş
Nevşehir: Muşkara
Niğde: Niğde
Ordu: Bayramlı
Osmaniye: Cebelibereket
Rize: Rize
Sakarya: Adapazarı (bölgesi)
Samsun: Amisos
Siirt: Siirt
Sinop: Sinob
Sivas: Sivas
Şanlıurfa: Ruha
Şırnak: Şırnah
Tekirdağ: Tekfurdağı
Tokat: Tokat
Trabzon: Trabzon
Tunceli: Dersim
Uşak: Uşşak
Van: Tuşba
Yalova: Yalakova
Yozgat: Bozok
Zonguldak: Ereğli (bölgesi)
