Y kromozomunun, insan ve diğer memelilerde erkek cinsiyetinin belirlenmesinde oldukça önemli olduğu biliniyor. Fakat son yıllarda bilim dünyasında, bu kromozomun geleceği hakkında önemli tartışmalar gerçekleşiyor. Evrim biyologları ve genetikçiler, Y kromozomunun uzun vadede kaybolup kaybolmayacağını sorgulamaya başladı. Peki Y kromozomu yok mu oluyor? Erkekler yok mu olacak?
Y KROMOZOMU YOK MU OLUYOR?
Y kromozomu, insan genomunun en küçük kromozomlarından biri olarak bilinmekte. Evrim biyoloğu Jenny Graves, yapmış olduğu araştırmalarda Y kromozomunun atalarından gelmekte olan genlerin yaklaşık %97'sini kaybettiğini ifade ediyor. Graves'e göre, bu gen kaybı eğer aynı hızla devam ederse, Y kromozomu milyonlarca sene içerisinde işlevini kaybedebilir.
Ayrıca bu sürecin doğrusal olmadığı da ifade ediliyor. MIT'den Jenn Hughes ve ekibi, özellikle primatlarda Y kromozomunun uzun süredir stabil olduğunu açıkladı ve yok olma riskinin sanıldığından düşük olabileceğini söylüyor. Bu durum, Y kromozomunun evrimsel süreçte tamamen ortadan kalkmasının kısa vadede fazla olası olmadığını anlatıyor.
ERKEKLER YOK MU OLACAK?
Y kromozomu, erkek cinsiyetini belirlemekte olan anahtar bir genetik yapı olarak tanınmaktadır.
Y kromozomu taşıyan sperm → Erkek bebek
X kromozomu taşıyan sperm → Kız bebek
Bu mekanizma, milyonlarca senedir insan türünde kararlı bir şekilde devam ediyor. Fakat bazı türlerde Y kromozomu tamamen kaybolmuş ve cinsiyet belirleme işlevi farklı genetik mekanizmalara devredilmiştir. Söz konusu örnekler, erkek cinsiyetinin Y kromozomu kaybolsa dahi tamamen yok olacağı anlamına gelmediğini anlatmakta.
Y KROMOZOMU NEDEN YOK OLUYOR?
Y kromozomundaki gen kaybının gerçek nedeni, kromozomun yapısal özellikleri ve evrimsel baskılar olarak ifade ediliyor. Yapılan araştırmalar, Y kromozomunun büyük bir kısmının yeniden kombinasyon yapmadan artışta olduğunu ve bu sebeple mutasyonlara karşı daha savunmasız olduğunu gösteriyor.
