Tarım ve gıda depolama süreçlerinde yaygın şekilde kullanılan fosfin (PH₃) gazı, etkili bir fümigasyon maddesi olmasıyla biliniyor. Buna rağmen yüksek toksisitesi sebebiyle ciddi riskler barındırmakta. Renksiz ve kokusuz yapısı sebebiyle fark edilmesi güç olduğu bilinen fosfin, küçük miktarlarda dahi ölümcül etki yaratabilmekte. Peki Fosfin gazı nedir, nerelerde kullanılır?
FOSFİN GAZI NEDİR?
Son dönemde tarım ve gıda güvenliği alanında adını sıklıkla duyurmuş olan fosfin gazı, hem etkili bir fümigasyon maddesi hem de yüksek risk taşıyan bir kimyasal olarak bilinmektedir. Renksiz, kokusuz ve son derece zehirli olduğu bilinen bu gaz, kontrolsüz olarak kullanılması halinde ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir.
Fosfin; fosfor trihidrit, fosfamin ve hidrojenfosfit gibi farklı adlarla da bilinen, PH₃ formüllü toksik bir gazdır. Saf hâlde kokusuz olarak bilinmektedir. Fakat ticari amaçla üretilmiş olan karışımlara genellikle sarımsak veya çürük balığı andıran bir koku verilir ve fark edilmesi kolaylaştırılır.
Kaynama noktası –88 °C olan fosfin, havadan daha ağır bir gaz olarak bilinmektedir ve alçak bölgelerde birikme eğilimi göstermektedir.
Fosfin, çok düşük yoğunluklarda bile ölümcül etki gösterebilmektedir.
• Solunum yoluyla alındığında hızlıca zehirlenme etkisi gösterir.
• Yüksek doz maruz kalındığında solunum yetmezliği, akciğer hasarı ve dolaşım çökmesi gibi ağır sonuçlara sebep olabilir.
• Uzun süre temas durumunda, gözlerde hasar ve kalıcı görme kayıpları meydana gelebilir.
• Kemik dokusunda bozulma ve kronik organ hasarları gerçekleşebilir.
Bu nedenle fosfin kullanılan ortamlarda gaz algılama sistemleri, kişisel koruyucu donanımlar ve oldukça iyi bir havalandırma olmalıdır.
FOSFİN GAZI NERELERDE KULLANILIR?
Fosfin; böcek, haşere ve kemirgen kontrolü için kullanılmaktadır.
Fosfin, tahıl depolarında zararlıların yok edilmesi için kullanılmasıyla bilinir. Bunun dışında hayvan yemlerinin korunmasında ve ihracat ürünlerinde zorunlu fümigasyon olarak kullanılır.
