Pankreas kanseri erken evrelerde belirti vermeyen ve bu nedenle ileri evrelerde yaşamı ciddi şekilde etkileyebilen hastalıklardan biridir.

Pankreas kanserinin habercisi olabilir 

Pankreas kanseri erken evrelerde belirti vermeyen ve bu nedenle ileri evrelerde yaşamı ciddi şekilde etkileyebilen hastalıklardan biridir. Uzmanlar uyarıyor; ani gelişen diyabet, sinsice ilerleyen pankreas kanserinin habercisi olabilir. Peki, Pankreas kanseri nedir? Belirtileri nelerdir? Ya tedavi süreci nasıl oluyor?

Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Bu hastalık nedeniyle dünya genelinde yılda 250 bin ölüm yaşanmaktadır. Her iki cins arasında yüzde 3 oranında görünür. Avrupa geneli ele alındığında en yaygın 10’uncu kanser türü Hastalığın gidişatı genel olarak yapılan cerrahiye bağlıdır. Yapılan cerrahide eğer geride tümör bırakılmazsa ve tümörün biyolojik davranışı çok saldırgan değilse en iyi sonuçlar elde edilir” diye belirtiyor.

Gazete Yazıyor olarak son zamanlarda artış gösteren Pankreas kanseri hastalığının nedenlerini, belirtilerini ve tedavi sürecini Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın’a sorduk. 

Gazetemize Obezite ile pankreas kanseri arasında bağlantı olduğunu dile getiren Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ali Kağan Gökakın, “Aniden ortaya çıkan şeker hastalığı, pankreas kanserinin erken belirtisi ve uyarıcısı olabilir. Özellikle ailesinde şeker hastalığı öyküsü olmayan kişilerde böyle bir durum fark edildiğinde dikkat çekici olarak değerlendirilir.” diyerek hastalığın belirtilerini ve tedavi sürecini anlattı.

Pankreas nedir, ne işe yarar?

Pankreasın vücudumuz metabolizması için büyük öneme sahip ve midenin arka tarafında bulunan bir salgı organıdır. Hem sindirim için gerekli enzimleri üretir ve kanal yoluyla ince bağırsakların ilk bölümü olan duodenuma aktarır, hem de kan şekerinin düzenlenmesi için önemli hormonlar üretir.

Özetle, Pankreas kanseri nedir? 

Pankreas kanseri, pankreası oluşturan hücrelerin normal sınırlar içindeki işlevlerini kaybederek kontrolsüz bir şekilde çoğalması ve bir tümör oluşturması durumudur. 

Bu kanser türü çok yaygın mı? İyi sonuçlar elde ediliyor mu?

Bu hastalık nedeniyle dünya genelinde yılda 250 bin ölüm yaşanmaktadır. Her iki cins arasında yüzde 3 oranında görünür. Avrupa geneli ele alındığında en yaygın 10’uncu kanser türü Hastalığın gidişatı genel olarak yapılan cerrahiye bağlıdır. Yapılan cerrahide eğer geride tümör bırakılmazsa ve tümörün biyolojik davranışı çok saldırgan değilse en iyi sonuçlar elde edilir

Hastalığın belirtileri ve risk faktörleri nelerdir?

Sigara kullanımı pankreas kanseri için bir risk faktörü olarak bilinir. Yanlış alışkanlıklar ve çevresel etkenler. Ayrıca, aile öyküsü, genetik faktörler ve bazı mutasyonlar da hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıran etkenler olarak tespit edilmiştir. Bu kanser, ilk evrelerinde genellikle belirti vermez. Karın üst bölgesinde mide dolgunluğu, rahatsızlık hissi ve iştahsızlık erken dönemde hastaların çoğunda ortak olarak görülen belirtilerdir. Ancak, bu belirtiler basit bir mide sorunu gibi algılanabilir, bu nedenle hastalığın erken teşhis edilme olasılığı düşmektedir.

Obezite ile pankreas kanseri arasında bağlantı olduğu söyleniyor. Bu bağlantıyı anlatabilir miyiz?

Pankreas kanseri tanısı alan hastaların dörtte üçünde şeker metabolizması bozukluğu ya da tip 2 diyabet mevcuttur. Uzun süreli insülin yüksekliğine maruziyet ve kan şekeri yüksekliği, pankreas kanseri gelişiminde altta yatan asıl bozukluk olarak görülmektedir ve yeni tanı alan şeker hastalarının dörtte birinde pankreas kanseri saptanmaktadır. Bu yüzden aniden ortaya çıkan ve düşürülmesi zor olan kan şekeri yüksekliğinde pankreasta gelişen bir tümör ihtimalinin de değerlendirilmesi gerekiyor.

Ya şeker hastalığı?

Bazı durumlarda, aniden ortaya çıkan şeker hastalığı, pankreas kanserinin erken belirtisi ve uyarıcısı olabilir. Özellikle ailesinde şeker hastalığı öyküsü olmayan kişilerde böyle bir durum fark edildiğinde dikkat çekici olarak değerlendirilir. Safra taşı veya alkol kullanımı gibi belirgin bir etken olmaksızın gelişen pankreatit atakları da pankreas kanserinin erken bulgusu olabilir. Hastalığın ilerleyen aşamalarında, şiddetli karın ve sırt ağrısı, sarılık, kilo kaybı, karında şişlik gibi belirtiler ortaya çıkar. Ne yazık ki, bu bulgular hastalığın tedavi edilebilir sınırlarını aştığının bir göstergesi olarak kabul edilir.

Hastalıkla mücadelede alınabilecek önlemleri nelerdir? Neye dikkat etmeliyiz?

“TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİNDEN UZAK DURUN”

Tütün ve tütün mamullerinden uzak durun. Sigara içmeyin veya içiyorsanız bırakın. Dumansız sigara ve elektronik sigaradan da uzak durun. Pasif içicilik de riski artırabilir, bu nedenle sigara içilen ortamlardan uzak durun.

“DİYABETİNİZİ KONTROL ALTINDA TUTUN”

Diyabetinizi kontrol altında tutun. Düzenli olarak kan şekerinizi ölçtürün ve tedavi planınızı takip edin. Beslenme alışkanlıklarınıza dikkat edin. Sağlıklı ve dengeli bir diyet benimseyin. Şişmanlamaktan kaçının ve eğer kiloluysanız kilo vermeye çalışın. Spor yaparak aktif kalın ve kalori alımını azaltın. Günlük olarak taze mevsim sebzeleri ve meyvelerini tüketin. Basit şeker ve yağ alımınızı sınırlayın. İşlenmiş etlerden uzak durun, kırmızı eti azaltın ve beyaz eti tercih edin.

“KİMYASALLARA MARUZ KALMAYIN”

Çevresel etkenlere dikkat edin ve kimyasal maddelere maruz kalmayı engelleyin. Ev ve iş yerinde temizlik ürünleri ve pestisitler gibi zararlı kimyasalların kullanımını sınırlayın.

“KONTROLLERİNİZİ AKSATMAYIN”

Risk altında olan bir gruba ya da pankreasta olası bir lezyonunuz varsa, düzenli kontrollerinizi aksatmayın. Özellikle eski sigara kullanıcıları, diyabet hastaları, sebepsiz hızlı kilo verenler veya bilinen pankreas veya safra yolu patolojisi olanlar dikkatli olmalıdır.

Son olarak Türk kahvesi pankreas kanseri riskini azaltıyor diyorlar, bu doğru mu?

Günde bir fincan Türk kahvesi için. Kafeinli veya kafeinsiz olsun, kahve pankreas kanseri riskini azaltmada etkili olduğu düşünülen bir içecektir. 

Röportaj / Senay GÜNCAVAR