Özbekistan'ın beklenmedik Ukrayna yanlısı açıklamasının ardından analistler, geleneksel bölgesel dinamiklerin değişebileceğini söylüyor.
17 Mart'ta Özbekistan Ali Meclisi genel kurulunda konuşan Eski Dışişleri Bakanı Abdülaziz Kamilov çarpıcı bir açıklama yaptı:
Kamilov "Öncelikle askeri harekat ve şiddet bir an önce durdurulmalıdır. Özbekistan Cumhuriyeti, Ukrayna'nın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tanır.
Luhansk ve Donetsk cumhuriyetlerini tanımıyoruz” dedi.
Bu topyekün bir kınama olmaktan uzak olsa da, önemli bir değişime işaret ediyordu; Orta Asya ülkeleri Rusya'nın geleneksel müttefikleri arasındadır ve Kremlin'in eylemlerine nadiren karşı çıkarlar.
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın arkadaşı olan Özbek asıllı Rus Oligark Alisher Usmanov ile de bağlantısı var.
Ukrayna savaşından önce Özbekistan, Avrasya Ekonomik Birliği'ne katılmaya bir adım daha yakındı ve Mirziyoyev Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün bir toplantısına bile katıldı. Fakat şimdi Özbekistan kendisini Moskova'dan uzaklaştırmaya çalışacak gibi görünüyor.
Sanırım Usmanov kendi geleceğini düşünüyor. Önceki Rusya'da işinin gelişmesi çoğunlukla mümkündü, şimdi yaptırımlar nedeniyle her şey değişti.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bu ülkeler Rus yörüngesinde kalmış ve birçoğu çok vektörlü dış politika izlemeye çalışsa da Moskova'ya olan bağımlılıkları güçlü kalmıştır.
Ancak savaş oyunun kurallarını değiştirebilir ve bölgesel dinamikleri değiştirebilir.
Orta Asya'nın Rusya'ya bakışı değişti. Daha önce Rusya bir istikrar kaynağı olarak görülürken, şimdi durum değişti.
Yeni Batı yaptırımları Rus ekonomisine diz çöktürmeyi amaçlıyor. Ancak etkileri yakında Orta Asya'da da hissedilecek.
Kırgızistan ve Tacikistan, göçmen dövizlerinin sırasıyla ülkelerin GSYİH'sına yüzde 31,3 ve yüzde 26,7'sine katkıda bulunan dünyanın en göçmen bağımlı ülkelerinden ikisidir.
Dünya Bankası'na göre, Rusya ekonomisi yaptırımlar nedeniyle gerilerken Kırgızistan'ın işçi dövizleri yüzde 33 ve Tacikistan'ın havaleleri yüzde 22 düşecek.
Özbekistan'ın GSYİH'nın yaklaşık yüzde 11'ini oluşturan işçi dövizleri yüzde 21 oranında düşecek.
Ülkelerinde ciddi ekonomik krizler yaşanması ihtimaliyle karşı karşıya kalan Orta Asya ülkeleri kendilerini çok az seçenekle bulmuştur. Görünüşte yansımalardan korkarak hiçbiri Rusya'nın eylemlerini açıkça eleştirmedi.
Uzun vadede Moskova'nın eylemlerinin Özbekistan ve Kazakistan'ı Rus yörüngesinden diğer bölgesel oyunculara doğru itebilir
