İlkeli Söz; Hayat Senden Özür Dilemiyorum, Var mı Diyeceğin!..
Günlük yaşam içerisinde pek çok eylemi zararlı ya da yararlı mıdır, yaşantımıza ne kadar olumlu ya da olumsuz etkileri vardır diye düşünmeden, hesabını yapmadan yaşarız. Sakız çiğnemek de pek çoğumuzun yaptığı fiziksel eylemlerden biridir. Bazıları içinse alışkanlık haline gelmiştir. Sakız çiğnemeden duramayanlar da yok değildir aramızda.
Hiçbir neden ve rasyonel ihtiyaç ile bağlantılı olmayan sakız çiğneme basit bir aktivite olarak başlayıp bir alışkanlık haline gelebildiği gözlemlenmiştir.
Peki birçok kişiyi etkileyen sakız çiğneme eyleminin zarar ve faydaları hakkında ne biliyoruz?
Sakız hammaddelerinden en önemlisi olan’ bütil hidroksi toluen (BHT)’dır. Bu koruyucu ajan sakızların birçoğunda bulunmakla beraber aşırı doz kullanımı hayvan çalışmalarında kanser riskinde artışa neden olduğu gözlemlenmiştir.
Sakız içerisinde ise küçük dozlar bulunduğundan FDA tarafından onay alan BHT şüpheli bir koruyucu olarak listelerde yer alır.
Sakız içinde bulunan bir diğer hammadde ise ‘Titanyum dioksit’ ve bu da bir diğer şüpheli maddedir. Birçok ilaç ve sakızda bulunan titanyum dioksit üzerinde yapılan hayvan çalışmasında da aşırı dozların organ ve sinir sistemi hasarı oluşturduğu belirlenmekle beraber yine küçük dozları insanlarda güvenli olarak belirtiliyor. Atalarımız ne güzel söylemiş; ‘her şeyin azı karar, çoğu zarardır’ diye. Sakız çiğnemeyi alışkanlık haline getirenlerin azar azar da olsa her gün düzenli olarak bu maddeyi vücuduna aldığını düşünürsek bu konuda çok dikkatli olmaları gerekmektedir.
Bunun dışında ‘ben az miktarda, belli aralıklarla sakız çiğnerim, sakız çiğnemenin bunu dışında ne gibi sakıncaları olabilir ki’ dediğinizi duyar gibiyim. İçinde bulunan hammaddelere dikkat etmenin yanı sıra; sık baş ağrısı, iltihaplı bağırsak sendromu, çene kemiği eklemi problemi, bağırsak flora bozukluklarına da sebep olabilir.
Kısa süreli sakız çiğnenmenin faydalarına gelince;
Hafıza ve odaklanma gücünü arttırdığı gözlemlenmiştir. Sakız çiğnemek özellikle dikkat, hafıza ve işe odaklanmayı geliştirebilecek özelliğe sahip olduğu bir araştırmayla ortaya konulmuştur. Araştırmaya göre sakız çiğnenerek yapılan kısa ve uzun süreli hafıza testlerinde sakız çiğnemenin kısa süreli hafızada %24, uzun süreli hafızada %36’lık bir gelişme sağladığı göstermiştir.
Ayrıca benzer şekilde sakızın stresi azalttığı hatta kan kortizol düzeylerini düşürmeye yardımcı olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum özellikle öğrencilerde, sınava hazırlananlarda, sunum ve konuşma yapacaklarda sakızın önemli şekilde yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Bir diğer faydası; sık kulak iltihabı yaşayan bireylerde tedavi amaçlı kullanım. Özellikle sık kulak yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda sakız çiğnemek enfeksiyon riskini azaltabildiği gözlemlenmiştir.
Ayrıca sadece şekersiz sakız ağız içi salgıyı arttırarak ortamın pH düzeyini optimal hale getirerek zararlı bakterilerin yaşamasını ve kötü kokulu nefesi engelleyerek ağız ve diş sağlığına olumlu etkisi olduğu biliniyor. Şekersiz sakızlarda kullanılan xylitol antibakteriyel özelliği ile ağız içerisindeki zararlı bakterilerin %75’ini yok etmektedir.
Bazı araştırmalarda gösteriyor ki sakız çiğnemenin kilo vermeye yardım ettiği görülmüştür.
Sakız çiğnemekle ne kadar kalori yakılabileceğini inceleyen bir araştırmada, sakızın vücut enerji tüketimini yüzde 15'e kadar artırabildiği bulunmuş. Sonuç olarak; hareket etme konusunda hiçbir şey yapamıyorsanız şekersiz sakız çiğneyebilirsiniz!.
